كشتارجمعی عقرب ها در تجارت مسموم
پرشین رز: اهواز - هجوم شكارچیان غیرمجاز و سودجویان برای زنده گیری «عقرب» در خوزستان، نگرانی فعالان محیط زیست و مسئولان را به دنبال داشته است. برای اولین بار، اعلام جرم شورای هماهنگی تشكل های محیط زیست این استان ضد صیادان «عقرب» به صدور حكم توقیف آنها منجر گردیده است.
خیلی از زیستگاه های خوزستان قربانی برداشت های بی رویه از منابع هستند. حالا نوبت به «عقرب» ها رسیده است. آنطور كه مسئولان و فعالان محیط زیست می گویند زنگ خطر برای «عقرب» های خوزستان هم به صدا درآمده است. هجوم سودجویان و دلالان برای زنده گیری «عقرب ها» كشتارجمعی این گونه جانوری را در ماه های اخیر به دنبال داشته است.
«قاچاق عقرب» هم اخیرا به لیست كالاهای قاچاق اضافه شده است. توقیف محموله هایی با بیش از 15 هزار عقرب در كمتر از یك ماه، در تایباد خراسان رضوی كه قرار بود به افغانستان قاچاق شود، اخیرا خبرساز شده است. گفته می گردد بخش عمده از این محموله ها عقرب های بومی خوزستان بوده كه چندین هزار از آنها تلف شده است.
در روزهای اخیر شورای هماهنگی تشكل های محیط زیست و منابع طبیعی خوزستان نسبت به صید بی رویه عقرب در این استان اخطار داده و از صدور حكم توقیف متخلفان زنده گیری و شكار عقرب در رامهرمز اطلاع داده است.
مسئول كمیته حقوقی شورای هماهنگی تشكل های محیط زیست و منابع طبیعی خوزستان در این باره به ایرنا می گوید: دادستان رامهرمز حكم توقیف متخلفان زنده گیری عقرب را به دنبال انتشار اطلاعیه یك موسسه غیرمجاز و اعلام جرم این كمیته ضد موسسه، صادر كرده است.
محمد داس مه می افزاید: در ایام گذشته یك موسسه غیرمجاز طی یك اطلاعیه در فضای مجازی از مردم خواسته بود كه برای دور كردن این جانور موذی (عقرب) و تولید اشتغال خانوادگی، آنها را شكار كنند و به این موسسه تحویل دهند.
وی اضافه می كند: پس از پیگیری مشخص شد كه آدرس اعلام شده در اطلاعیه مربوط به یك پزشك و یك منزل اجاره ای است كه هم اكنون غیرفعال است، اما حكم توقیف مجرمان كه از جانب دادستان صادر شده شامل هر گونه گزارشی از زنده گیری عقرب در رامهرمز می گردد.
داس مه ادامه می دهد: وضعیت زنده گیری عقرب در بعضی شهرستان ها بخصوص رامهرمز، باغملك، اندیكا و ایذه بسیار نامطلوب و در رامهرمز حاد شده است؛ خیلی از مردم با توهم درآمدزایی، شب ها با در دست داشتن چراغ قوه برای شكار عقرب راهی مناطق اطراف شهر می شوند؛ از جانب دیگر دلال ها و سودجویانی كه مردم را ترغیب به شكار كرده و آنها را می خرند، مكان ثابتی ندارند تا بشود به راحتی آنها را به دام انداخت.
وی تصریح می كند: چند دلال شناسایی شده اند و در حال جمع آوری مستندات لازم هستیم تا آنها را به مراجع قضایی معرفی نماییم.
*صف بندی متقاضیان عقرب
معاون محیط زیست طبیعی حفاظت محیط زیست خوزستان همینطور با اشاره به اینكه زنده گیری عقرب جرم است می گوید: تا كنون هیچ مجوزی برای افراد یا موسسات در زمینه زنده گیری و یا پرورش عقرب صادر نكرده ایم و افرادی هم به علت تخلف بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شده اند.
وی اظهار می كند: بحث زنده گیری عقرب و خرید و فروش آن مدتی است كه داغ شده و ظرف امسال و سال گذشته 11 نفر متقاضی پرورش عقرب به این اداره كل مراجعه نموده و درخواست مجوز كرده اند، اما هیچ اطلاعی از نحوه كار این افراد در دست نیست و مطالعه ای هم در این زمینه صورت نگرفته، بنابراین با درخواست آنها هنوز موافقت نشده است.
مولا هدف از زنده گیری عقرب را سم گیری از آنها و استفاده غذایی و یا دارویی عنوان می كند و می گوید: زنده گیری عقرب در بعضی استان ها بخصوص خوزستان، ایلام و كرمانشاه مطرح بوده و در حال افزایش می باشد، چونكه سودجویانی در این عرصه در حال فعالیت هستند كه كار زنده گیری و یا دلالی و خرید و فروش آن را انجام می دهند و هر عقرب را 50 هزار ریال می فروشند؛ آنطور كه گفته شده، یك محموله پنج هزار تایی توقیفی در خراسان رضوی، از خوزستان جمع آوری شده بود.
وی با اشاره به اینكه درباره خزندگان استان مطالعات كاملی انجام نشده، می افزاید: تعداد گونه های عقرب در استان شناسایی نشده اما بر مبنای مشاهدات میدانی تنوع گونه در خوزستان بالا و بیشترین تراكم آن در اندیكا، مسجدسلیمان است، البته گونه هایی كه در جنگل های نیمه گرمسیری وجود دارد بزرگتر هستند.
مولا تابستان را فصل بلوغ و پراكنده شدن عقرب ها در طبیعت می داند و تصریح می كند: با زنده گیری و كشتن عقرب ها زنجیره غذایی و چرخه حیات دستكاری شده و یكی از حلقه های آن نابود می گردد كه این مساله صدمه هایی برای زیستگاه ها به همراه دارد، به صورت نمونه عقرب، كنترل كننده بعضی حشرات همچون «كنه» در طبیعت است كه با از بین بردن عقرب با طغیان كنه و شیوع بیماری ها مواجه خواهیم شد.
*منزوی و شب فعال
به طور كلی راسته عقرب ها از رده عنكبوتیان و شاخه بندپایان و شامل 28 خانواده است كه حدود نصف این خانواده ها منقرض شده و گونه های زنده فعلی بیش از یك هزار و 600 گونه را شامل می شوند. تمامی كژدم ها واجد غده سمی و زهر هستند اما حدود 25 گونه از آنها ار نظر پزشكی خطرناك هستند.
نقشه پراكنش جغرافیایی عقرب ها نشان داده است كه تنوع آنها از جنوب غرب به سمت شمال شرق كشور كاسته می شود و در عین حال ارتفاعات زاگرس و البرز چندان شرایط خوبی برای تنوع گونه ها نیست ولی فلات مركزی و جلگه های جنوبی شاهد تنوع گونه های عقرب است.
خوزستان همچون مناطق عقرب خیز كشور با گونه های متعددی است. بر مبنای مطالعه فراوانی گونه های مختلف عقرب های خوزستان كه توسط مركز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان از سال 72 تا 74 انجام شده، 11 جنس و 12 گونه و یك زیر گونه از 2 خانواده اسكورپیونیده (دو گونه) و بوتیده (10 گونه و یك زیرگونه هستند) پیدا شدند.
بسیاری از عقرب ها به دور از سكونتگاه های انسانی زندگی می كنند و تمایلی به زندگی در مجاورت انسان ندارند. این گونه ها اغلب در بیابان ها یافت می شوند كه امكان دارد تماس محدودی با انسان داشته باشند عقرب ها به صورت كلی خاك زی و شب فعال می باشند و در طول روز در مخفیگاه های خود به سر می برند.
اما در ماه های اخیر با یك جستجوی ساده در اینترنت می توان بسته های آموزش ویژه صید، نگهداری، پرورش، سم گیری و فرآوری سم عقرب را به راحتی به دست آورد كه تهدیدی برای این گونه ها به حساب می آید.
*اختلاس، این دفعه از ذخایر ژنتیكی
رئیس موسسه تحقیقات واكسن و سرم سازی رازی شعبه جنوب غرب كشور (اهواز)، همینطور با اظهار نگرانی از روند افزایشی زنده گیری عقرب، تصریح می كند: صید عقرب آنچنان در خوزستان بالا گرفته كه این مساله را به نهادهای امنیتی گزارش كرده ایم.
امیرمحمد كردزنگنه می گوید: به علت صید بی رویه، موسسه رازی بعنوان تنها تولیدكننده پادزهر عقرب در كشور، هم نتوانسته نیاز خویش را تامین و حتی یك عقرب شكار كند، به صورتی كه احتمال دارد تولید موسسه هم دچار اختلال شود.
وی توضیح می دهد: صید عقرب در خوزستان بیش از هر نقطه كشور در حال انجام می باشد، ماهانه حداقل 100 نفر به موسسه رازی اهواز رجوع و صید عقرب خویش را عرضه می كنند اما ما از آنها خریداری نمی نماییم.
كردزنگنه ادامه می دهد: در سال های اخیر باب شده است كه عده ای بدون مجوز و عده ای هم با مجوز، مار و عقرب صید می كنند، در بعضی استان ها ادارات محیط زیست و دامپزشكی مجوز می دهند و گاهی اوقات هم معاونت علمی ریاست جمهوری برای شركت هایی تحت عنوان دانش بنیان مجوز صادر می كند، البته هم اكنون اطلاعی از تعداد و نحوه مجوزها نداریم و نمی دانیم كه صید عقرب در خوزستان به صورت مجاز و یا غیرمجاز انجام می شود، اما این را می دانیم كه عده ای سودجود به جهت اینكه یك شبه پول هنگفتی به دست بیاورند در حال غارت منابع و ذخایر ژنتیكی ما هستند، كه جزو ثروت های عمومی جامعه است.
وی با اشاره به اینكه صید بی رویه عقرب، تنوع زیستی كشور را با مخاطره جدی روبرو می كند می گوید: برداشت بی رویه از منابع زیستی هم نوعی اختلاس و سرقت از منابع ملی به حساب می آید و باید متوقف شود.
كردزنگنه تشكیل یك تیم كارشناسی در استان را با حضور سازمان محیط زیست و دستگاه های قضایی، خواهان می گردد تا جلوی شكارچیان غیرمجاز عقرب را بگیرند و صلاحیت مجوزهای افراد و موسسات را بررسی كنند؛ چونكه اعتقاد دارد كه خیلی از صیادها دانش فنی ندارند و از انواع گونه ها و نگهداری و سم گیری آنها آگاه نیستند بنابراین عقرب ها و سمی كه به دست می آورند از بین می رود.
وی تصریح می كند: به نظر می رسد كه در قاچاق و خرید و فروش عقرب ها بیشتر مساله دستكاری ژنتیكی ذخایر كشور مطرح باشد تا استفاده از سم عقرب برای مصارف دارویی.
*30 هزار عقرب در دام صیادان مجاز
از سوی دیگر عملكرد موسسه سرم سازی رازی هم با انتقاد فعالان محیط زیست مواجه می باشد. صید و برداشت بی رویه از منابع، عدم بازگشت مارها و عقرب های شكار شده به طبیعت پس از سم گیری و یا رهاسازی آنها بدون توجه به زیستگاه، اتهاماتی است كه متوجه این موسسه است.
رئیس موسسه تحقیقات واكسن و سرم سازی رازی شعبه جنوب غرب كشور (اهواز) اما این اتهامات را رد می كند و می گوید: این موسسه سالانه 20 هزار تا 30 هزار عقرب از كل كشور صید می كند كه همه آنها پس از سم گیری به طبیعت بازگردانده می گردد.
كردزنگنه تاكید می كند: این موسسه صیادان مجربی دارد كه با انواع عقرب سمی و غیرسمی آشنا هستند و آسیبی به محیط زیست وارد نمی كنند.
*دیرینه ها در خطر انقراض
عقرب ها از قدیمی ترین ساكنان زمین هستند. مطالعات نشان داده است كه آثار آنها روی كره زمین از دوره سیلورین (از دوره های دیرینه زیستی) یعنی حدود 240 میلیون سال پیش به صورت سنگواره پیدا شده است. این مساله نشان دهنده وجود عقرب ها قبل از پیدا شدن دایناسورها است.
آیا نسل 14 خانواده باقیمانده عقرب ها در معرض انقراض است؟
گزارش از نادره وائلی زاده
9754/6002
این مطلب را می پسندید؟
(2)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب