چهار ركن محیط زیست در سیره پیامبر اعظم(ص)
پرشین رز: پیامبر اسلام (ص) نه تنها به مراعات حقوق حیوانات كه حتی به رحم بر خاك و جانداران ساكن آب باز سفارش كرده اند. سیره ای كه بحران های امروز محیط زیست لزوم توجه به آنرا دو چندان می كند.
خبرگزاری مهر، گروه جامعه: پیامبر اكرم (ص) را همواره بعنوان پیامبر رحمت شناخته اند و هر بار كه سخن از سیره آن حضرت در حوزه محیط زیست شده است اغلب تأكیدات ایشان درباره مهر به حیوانات را یادآور شده اند. با این همه مهر محمد (ص) به محیط زیست عمیق تر از رحمت ایشان به حیوانات بوده بااینكه حیوانات را باز فرا می گرفته است. آب، خاك، گیاهان، حیوانات و حتی هوا از دایره رحمت ایشان خارج نمانده و از آن رو كه الگویی برای مومنان در همه این زمینه ها فراهم باشد، پیامبر (ص) لزوم رحمت به یكایك این نعمات الهی را یا به سخن و یا به عمل پیش روی مومنان گذاشته اند. با همه ساكنان زمین مهربان باشید حجت الاسلام والمسلمین سید مهدی طباطبایی در این باره به خبرنگار مهر می گوید: در یك روایتی از پیامبر نقل شده فرمود كسانی كه مهربانی می كنند مورد رحم و مهربانی خدا هستند و فرمود ارحم من فی الارض یعنی با هر چیزی كه روی زمین هست با ساكنان زمین رحم كنید تا خداوند آسمان بر شما رحم كند و با شما مهربان باشد. رئیس مؤسسه بحرالعلوم توضیح داد: یعنی به هر چه روی زمین است مهربان باشید شامل حیوانات، گیاهان، پرندگان و هر آنچه روی زمین است. حتی پیامبر ما نه فقظ نسبت به جانداران بلكه نسبت به جمادات مهربان بود، نسبت به لباس خودش مهربان بود، نسبت به وسایل خودش مهربان بود، نسبت به بدن خودش مهربان بود؛ این نكاتی است كه در بحث هایی كه با سوژه محیط زیست مطرح میگردد شاید مقداری از آن غافل باشیم. وی تصریح كرد: پیامبر فرموده اگر برای شما تكلیف و سختی احداث نمی كرد من مسواك زدن را واجب می كردم یعنی با اعضای بدن باید مهربان بود و باید به انها رسیدگی كرد. این رسیدگی نه فقط به حیوانات، گیاهان، مردم و جانداران بلكه به جمادات و همه چیز در رفتار پیامبر عیان بود. هوا را نباید آلوده كرد حجت الاسلام طباطبایی تاكید كرد: این كه پیامبر عطر استعمال می كرد و می فرمود كه برای عطر زدن هر چه قدر هزینه كنید اسراف نیست، به خاطر این بود كه خوش بو شدن انسان سبب میگردد محیطی كه انسان در آن هست خوش بو شود و محیط زیبایی شود. اگر از دید محیط زیستی به این رفتار نگاه نماییم یعنی هوا را با دود و آلودگی های امروزی هم نباید آلوده كرد. نه فقط نباید هوا را آلوده كرد كه حتی باید محیط را خوش بو كرد و نباید محیط آلوده باشد و بنا بر این می فرماید عطر و عود استعمال كنید. گیاهان را حتی هنگام جنگ قطع نكنید رئیس مؤسسه بحرالعلوم افزود: دستوری كه حضرت به غرس یعنی گیاه كاشتن و درخت كاشتن دادند و این كه اگر جنگ می كنید درختان را قطع نكنید پیامبر هنگام جنگ این دستور را داد و در تاریخ ثبت است كه فرمودند آب ها را مسموم نكنید و درخت ها را موقع جنگ از بین نبرید و حیوانات را نكشید. طباطبایی اضافه كرد: فرموده اند برای حیوان نسبت به صاحبش حقوق زیادی وجود دارد كه همچون این حقوق این است كه صاحبش نباید بیش از حد نیرو و توان از آن حیوان استفاده نماید و بر آن حیوان كاری را تحمیل كند. یعنی مثلاً در باركشی بیشتر از طاقت حیوان از حیوان استفاده نكندیا در هنگام سواركاری با حیوان مدارا كند و بیشتر از قدرتش در راه رفتن اجبار نكند. یا در یك روایت دیگر است كه اگر زمین خشك و بی گیاه است با شتاب گذر كنید و اگر زمین پرگیاه است در منزلگاهش فرود آرید. یعنی اگر زمین خشك است سریع بگذرید كه به جای آب و علف دار برسید و اگر زمین آب و علف دارد آرام آرام بروید بگذارید حیوان از آن آب و علف استفاده نماید. وی افزود: در روایت دیگری هست كه حضرت فرمودند بر صورت حیوان كتك نزنید چون حیوانات هم تسبیح و حمد خدا می گویند و این بی احترامی به حیوان است، یعنی كتك زدن در صورت حیوان را حضرت نهی كرده است. باز یك روایت دیگری هست كه فرمود فقط در یك جا می توانید حیوان را كتك بزنید و آن موقعی است كه حیوان رم بكند. من موقعی كه سواركار بودم می دیدم كه آنهایی كه سواركاری می كنند اگر مثلا اسبشان لغزش می كند فوری كتك می زنند ولی پیامبر فرمودند این كار را نكنید و اگر حیوان لغزش كرد و قصور و اشتباهی كرد و حركت بدی انجام داد حق ندارید كتكش بزنید. حقوق حیوانات و پرندگان از دیدگاه پیامبر رئیس مؤسسه بحرالعلوم تاكید كرد: در یك روایتی هست كه امام كاظم نقل می كنند از پیامبر اكرم كه مردی از نجران همراه پیامبر در یكی از جنگ ها حضور داشت و یك اسبی هم همراه این شخص در این جنگ بود. پیامبر اكرم با صدای شیهه اسب انس گرفته بود و از آن خیلی خوشش می آمد تا اینكه پیامبر صدای شیهه اسب را نشنید و فرستاد پی آن مرد كه اسبت را چه كار كردی؟ آن مرد اظهار داشت كه برایم چموشی می كرد و برای من سخت بود و من آن حیوان را اخته كردم. پیامبر خیلی ناراحت شدند فرمودند با این كار حیوان را مثله كردی یعنی این كار مثل آن دیدند كه حیوان را تكه تكه كرده باشد و اینقدر این حیوان زجر كشیده است و پیامبر خیلی ناراحت شد از این عملی كه شخص انجام داده بود. طباطبایی اضافه كرد: در یك روایتی هست كه پیامبر اكرم فرمودند پرنده تا وقتی كه در لانه اش است در امان و امنیت الهی است و حق ندارید پرنده را وقتی كه در لانه خودش هست صید كنید. یا در یك روایتی فرمودند كه حیوانی كه حامله است یا حیوانی كه شیرده است را حق ندارید بدون علت ذبح كنید. یك موقع هست كه حیوان حامله است اما مریض هم هست و دارد می میرد و مجبوریم ذبحش نماییم و آن جنین امكان دارد سالم بماند و گوساله سالم از شكم گاو بیرون بیاید ولی بدون دلیل و علت حیوانی كه حامله است یا حیوانی كه شیر می دهد را حق ندارید ذبح كنید. فرمود باید كاردتان را تیز كنید تا حیوان راحت ذبح شود و حضرت تا این حد توجه دارد كه حتی هنگام ذبح كردن حیوان كه برای خوردنش ناگزیر از انجام آن هستیم حیوان اذیت نشود. یا فرمودند حق ندارید حیوان را پیش از اینكه جانش بیرون بیاید نخاعش را قطع كنید و پوستش را بكنید، چیزی كه الان رعایت نمی گردد و تاكید شده در اسلام حرام است. وی با اشاره به اتفاقاتی كه اخیراً در كشور رسانه ای شد و اعتراض افكار عمومی را به دنبال داشت اظهار داشت: پیامبر سوزاندن حیوانات را با آتش نهی كرده و نباید حیوان را بسوزانیم و آتش بزنیم. یك جایی جابربن عبدالله انصاری می گوید دیدم پیامبر یك الاغی را دید كه بر صورتش علامت گذاشته بودند. امروزی ها می گویند داغ گذاشته بودند. حضرت فرمود آیا شما نشنیدید كه من كسی را كه بر صورت حیوانات علامت می گذارد را لعنت كرده ام؟ آیا شما نشنیده اید كه من لعن كردم كسانی كه روی صورت حیوانات را داغ می كنند؟ چرا روی صورت این الاغ را داغ گذاشتید؟ توجه به حقوق حیوانات و مهربانی با حیوانات این است. آب هم «اهل» دارد/آب و خاك و هوا را آلوده نكنید رئیس مؤسسه بحرالعلوم درباره سیره پیامبر در نگهداری منابع آبی باز اظهار داشت: امروزه سلاح های كشتار جمعی شیمیایی استفاده می نمایند و آن زمان ها رسم بود در جنگ آب ها را آلوده و مسموم می كردند ایشان نهی كردند كه حق ندارید آب ها را مسموم كنید و در بعضی روایات هست كه حضرت از ادرار كردن در آب نهی كردند و علتش این است كه آب هم «اهل»ی دارد. امروزه می گویند جانداران میكروسكوپی در آب هستند و پیامبر این ها را «اهل» آب می خواند و با این كار آب آلوده میگردد. طباطبایی اشاره كرد: یكی از چیزهایی كه همه مبتلابهشان هست دستشویی رفتن است و در اسلام نسبت به دستشویی رفتن احكام زیادی هست چونكه امر متداول و هر روزه افراد است. همچون احكامی كه هست این است كه در هوا ادرار نكنید، پای درخت میوه دار دستشویی نكنید، در آب جاری دستشویی نكنید و چیزهایی از این دست كه موجب الودگی آب و هوا و خاك میگردد. وی تاكید كرد: در برخی از روایات داریم كه مردم مدینه آمدند و نسبت به كیفیت آب مدینه شكایت كردند كه آب شهر یك مقداری سنگین بوده و طعمش خوب نیست و شور است. حضرت دستور می دهند كه كشمش در آب بریزند و شب بماند. این كشمش آن نمك آب را می گیرد و مقداری طعمش را شیرین تر می كند و پگاه آب را تناول می كنند. این دستوری است كه پیامبر آن زمان برای شیرین كردن آب آشامیدنی با وسایل آن روز دادند. بدین سان پیامبر اكرم (ص) آب، خاك، هوا و جانداران را مورد رحمت خویش داشته و این رحمت واسع را به مومنان و پیروان خویش باز سفارش كرده و الان كه چهار بحران اصلی محیط زیست بحران آب، بحران خاك، بحران هوا و بحران تنوع زیستی است لزوم توجه به این سفارش های حضرت توسط مردم و مسئولان و جامعه اسلامی دوچندان می نماید.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب