نقش موثر به هم ریختگی تعادل تنوع زیستی بر شیوع ویروس كرونا
به گزارش پرشین رز همزمان با روز جهانی محیط زیست (5 ژوئن، 17 خردادماه) كه امسال محور آن تنوع زیستی است، كارشناس تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست اظهار داشت: مشكلاتی مانند شیوع ویروس كرونا به سبب به هم خوردن تعادل تنوع زیستی بروز كرده است.
اصغر مبارکی در گفت و گو با ایسنا ضمن اشاره به شعار امسال روز جهانی محیط زیست به نام «تنوع زیستی؛ فراخوان مبادرت به مقابله با انقراض فزاینده گونه ها و تخریب طبیعت» تاکیدکرد: در صورت حفظ تعادل تنوع زیستی ممکن بود ویروس کرونا شیوع پیدا نکند اما ببینید که ما بخاطر تهدید تنوع زیستی چه میزان هزینه می دهیم.
وی در بخش دیگری از صحبت های خود اظهار داشت: بقای جامعه بشری متکی به تنوع زیستی است اما متاسفانه مساله مهم ناآگاهی و فقدان درک درست نسبت به ارزش و اهمیت تنوع زیستی است. ما اگر درک درستی از تنوع زیستی نداشته باشیم نمی توانیم در زمینه حفاظت از آن اقدامات لازم را به درستی انجام دهیم.
مبارکی به بیان یک تعریف ساده از تنوع زیستی پرداخت و اظهار داشت: تمام اشکال حیاتی که روی کره زمین وجود دارد تنوع زیستی بشمار می رود که می تواند شامل گونه های مختلف گیاهان، جانوران، مهره داران، بی مهره ها همین طور زیستگاه های آنها باشد. تنوع زیستی در سه سطح ژنتیکی، بومی و زیست بومی مطرح می شود و هرکدام جایگاه و مرتبه خاص خودرا دارد یعنی تنوع ژنتیکی، تنوع گونه های متعدد، زیست بوم ها و اکوسیستم های گوناگون جمعیت یک گونه، هر کدام از معیارهای تنوع زیستی هستند.
وی با اشاره به اینکه هرکدام از سطوح تنوع زیستی کارکردهای مجزایی برای طبیعت و انسان دارند، اظهارکرد: گونه های مختلف کارکردهای مختلفی همچون به صورت مستقیم و غیر مستقیم دارند. از کارکردهای مستقیم تنوع زیستی برای انسان می توان صید و برداشت ماهی، گیاهان و سایر جانوران را نام برد که از آنها استفاده خوراکی می شود و از کارکردهای غیر مستقیم نقش تنوع زیستی در زندگی انسان ها می توان به استفاده های گردشگری، دارویی و ارزش های فرهنگی گونه ها اشاره نمود.
این کارشناس تنوع زیستی افزود: در لایه های بالاتر تنوع زیستی اکوسیستم ها و زیست بوم ها هستند. زیست بوم ها انواع کارکردهای حمایتی، تامینی، تنظیمی و فرهنگی برای انسان دارند مانند تامین چوب، تولید و تنظیم اکسیژن هوا و... که همگی خدماتی هستند که لایه ها یا گروه های مختلف تنوع زیستی برای انسان فراهم می کنند.
مبارکی در ادامه با اشاره به اینکه هم اکنون جمعیت انسانی در دنیا نسبت به ۵۰ سال قبل دو برابر شده است، اشاره کرد: میزان تجارت و ساخت و ساز نیز به موازات افزایش جمعیت حدود چهار برابر بالا رفته است. انسان ها با این شکل از عادات و الگوهای مصرفی کنونی برای ارضای نیازهای خود نیاز به زمین بیشتری از مساحت کره زمین دارند بدین سبب فشار زیادی روی کره زمین است که موجب ایجاد تهدیدات یا برهم ریختگی در عرصه های طبیعی یا تنوع زیستی می شود.
وی اضافه کرد: طبیعت یک سیستم پیچیده و بسیار شکننده است یعنی ممکنست در یک مکانی یک گونه یا زیستگاهی را از بین ببرید و تاثیر آنرا نبینید اما طی سال های آتی یا در مکانی دیگر اثر آنرا ببینید بدین سبب انسان ها باید تلاش کنند تا به تنوع زیستی لطمه وارد نکنند چونکه این تنوع زیستی است که سبب شده که زندگی انسان تداوم پیدا کند.
تغییر و تخریب زیستگاه ها از مهمترین چالش های حفظ تنوع زیستی
این کارشناس تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست درباره چالش های اصلی در حفظ تنوع زیستی اظهار داشت: حفظ تنوع زیستی جزو مسئولیت های ذاتی سازمان حفاظت محیط زیست و نهادهای دیگری همچون جهاد کشاورزی، سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری و تا حدودی سازمان شیلات کشور است. سازمان حفاظت محیط زیست نیز در این راستا با حفاظت از گونه های مختلف و زیستگاه های آنها به صورت مستقیم در جهت حفاظت از تنوع زیستی و بهبود وضعیت آن عمل می کند.
وی افزود: مشکل عمده و عوامل تهدیدکننده ای که در زمینه حفاظت از تنوع زیستی با آن روبه رو هستیم تخریب، تغییر و تبدیل زیستگاه ها بوسیله کارهایی مانند جاده سازی، معدن کاوی، از بین بردن جنگل ها، توسعه مناطق کشاورزی، توسعه مناطق شهری و ایجاد آلودگی در منابع آبی هستند که بعنوان تهدید مطرح می شوند و گونه ها و زیستگاه های کشور را به صورت مستقیم تحت تاثیر قرار می دهند. بدین جهت مبارزه با این تهدیدات همچون چالش های اصلی ما برای حفظ تنوع زیستی است.
آتش سوزی جنگلی می توانند موجب از بین رفتن زیستگاه های طبیعی شوند
مبارکی در پاسخ به این پرسش ایسنا که آتش سوزی های جنگلی چه صدماتی می تواند به وضعیت تنوع زیستی کشور وارد کند، اظهارکرد: آتش سوزی هایی که خارج از حالت طبیعی رخ می دهند عامل تهدیدکننده بسیار جدی برای از بین رفتن زیستگاه های طبیعی محسوب می شوند و ممکنست بر اثر این آتش سوزی ها برخی گونه ها و زیستگاه های خودرا از دست دهیم.
وی افزود: اگر یک درخت یا علفزار یا هر نوع عرصه طبیعی دیگری از بین برود، احیای مجدد آن دشوار است بویژه منطقه زاگرس و درختان بلوط آن که رشد آنها نیاز به زمان زیادی دارد و هرکدام از درختان و هر وجب از زیستگاه های طبیعی محل زندگی گونه های بسیار خاصی است که اساسا تاثیر مستقیمی بر تنوع زیستی دارند. اگر این زیستگاه ها بر اثر حوادثی مانند آتش سوزی تخریب شوند یا از بین بروند، بازسازی مجدد آنها زمان بر خواهد بود و نیازمند سرمایه گذاری های مالی و مراقبت ها و حفاظت های ویژه است.
اصلاح الگوهای مصرف انسان در زمینه حفاظت از تنوع زیستی نقش بسیار مهمی دارد
این کارشناس تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر اینکه برای درک بهتر تنوع زیستی باید در امتداد حفظ آن دقت و حساسیت بیشتری به کارگرفته شود، اظهار داشت: هر غذایی همچون نان، گوشت، ماهی و... وابسته به تنوع زیستی است. اگر تنوع زیستی از بین برود جبران آن نمی تواند به آسانی صورت گیرد بدین سبب حالا باید در جهت حفظ آن تلاش نماییم. حالا باید مراقب تنوع زیستی و زیستگاه های طبیعی باشیم تا از بین نروند.
مبارکی افزود: اصلاح الگوهای مصرف انسان در زمینه حفاظت از تنوع زیستی نقش بسیار مهمی دارد و الان الگوی مصرف انسان مسیر درستی را طی نمی نماید. تخریب زیستگاه، تولید زباله، و نابسامانی هایی که بوسیله کارهای ما در طبیعت ایجاد می شود، فاضلاب یا پلاستیکی که به رودخانه ها و دریاها وارد می شود همگی موجب می شود خواسته یا ناخواسته موجب لطمه رساندن به طبیعت شویم. یک ته سیگار، یک آتش روشن کردن، بریدن یک درخت می تواند موجب از بین رفتن تنوع زیستی شود.
وی همین طور با اشاره به اینکه ادامه تخریب به صورت کنونی در آینده تبعات بیشتری خواهد داشت که نمی توان آنرا تحمل یا جبران کرد، سفارش کرد: خیلی مهمست که از زیستگاه های طبیعی خود حفاظت نماییم چونکه عرصه های حیات و بقای حیوانات است بدین سبب باید به عرصه های جنگلی، کوهستانی، رودخانه ها و دریاهای کشور بیشتر اهمیت دهیم و از برداشت های بیش از حد از گونه ها و زیستگاه هایی که در بعضی مناطق موجب لطمه زدن به طبیعت می شود، خودداری نماییم چون جبران این صدمات در سال های آتی بسیار بسیار دشوار خواهد بود.
منبع: پرشین رز
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب