یك پژوهشگر علوم جوی عنوان كرد:
سراب كمك های بین المللی در توافقنامه تغییر اقلیم پاریس
پرشین رز: یك پژوهشگر علوم جوی معتقد است بر مبنای گزارش های اعلام شده و تجربه های قبلی در پروتكل كیوتو، پذیرش توافقنامه پاریس به امید دریافت كمك های بین المللی منطقی به نظر نمی رسد.
خبرگزاری مهر، گروه جامعه- مسعود بُربُر: دو سال پیش، ۱۲ دسامبر ۲۰۱۵، ایران همراه با ۱۹۴ كشور دیگر جهان در نشستی شركت كرد كه به نگرانی مردم جهان درباره تغییر اقلیم اختصاص یافته بود و پیمان پاریس را به دنبال داشت. پیمانی كه بر مبنای آن كشورهای عضو همچون ایران تعهداتی را در قبال كاهش تولید گازهای گلخانه ای می پذیرند و در قبال این تعهدات مزایایی را از كشورهای پیشرفته دریافت می كنند. با این حال منتقدان پیوستن ایران به این پیمان نامه معتقدند كه برخلاف آنچه سازمان محیط زیست در تبلیغات خود پیرامون این توافق مطرح كرده، ایران سهمی از كمك های مالی كشورهای پیشرفته نخواهد برد و سازمان محیط زیست هم از آغاز از این مورد آگاه بوده است.
پژوهشگر علوم جوی پژوهشكده ژئوفیزیك دانشگاه تهران در گفتگو با خبرنگار مهر در پاسخ به این پرسش كه سرانجام پیوستن ایران به توافق نامه پاریس به كجا رسیده است می گوید: تائید اولیه پیوستن ایران به توافقنامه تغییر اقلیم پاریس را ریاست سازمان محیط زیست دولت یازدهم و مهر تائید را نمایندگان ملت در مجلس شورای اسلامی صادر كرده بودند و قرار بود كه با تائید نهایی شورای نگهبان، مفاد توافقنامه پاریس بعنوان قانون در كشور اجرا شود. اما چراغ قرمز شورای نگهبان و مركز پژوهش های مجلس، مجوز ورود رسمی كشور به توافقنامه پرحاشیه پاریس را تابحال مسدود نگه داشته است.
خارجی ها را آشنا فرض كرده ایم و نمایندگان مجلس را بیگانه
خلیل كرمی درباره دلایل این توقف توضیح می دهد: نكته حائز اهمیت آن است كه شورای نگهبان و مركز پژوهش های مجلس تابحال ورود محتوایی (علمی، سیاسی، اقتصادی و امنیتی) به این توافقنامه نكرده اند. بلكه ایراد اصلی در مورد پنهان كاری آشكار سازمان محیط زیست در عرضه سند مشاركت ملی كشور (موسوم به سند INDC) است.
وی تشریح می كند: این سند كه حاوی اطلاعات نحوه ی مشاركت كشور در توافقنامه پاریس است، بررسی های سیاسی، اقتصادی و امنیتی را می طلبد. اما متأسفانه تابحال سند INDC كشور به مجلس شورای اسلامی به منظور بررسی كارشناسی عرضه نشده است و تنها كلیات توافقنامه پاریس در مجلس به تصویب رسیده است.
كرمی تصریح می كند: این در شرایطی است كه سازمان محیط زیست در سال ۲۰۱۵ و پیش از تصویب توافقنامه پاریس، سند INDC را به دبیرخانه كنوانسیون تغییر اقلیم سازمان ملل متحد (UNFCCC) تحویل داده است و بدین ترتیب تنها نمایندگان ملت در مجلس و كارشناسان داخلی را غریبه دانسته است.
ایران در اولویت دریافت كمك های مالی توافق پاریس قرار نمی گیرد
این پژوهشگر علوم جوی تاكید می كند: به نظر می رسد مهم ترین دلیل سازمان محیط زیست و حامیان داخلی توافقنامه پاریس برای پیوستن به این سند لازم الاجرا، وعده های مورد اشاره در ماده ۹ و ۱۰ این توافقنامه باشد. به باعث ماده ۹ توافقنامه پاریس، منابع مالی (Financial Resources) و به باعث ماده ۱۰ توسعه و انتقال تكنولوژی (Technology Development and Transfer) از جانب كشورهای توسعه یافته در اختیار كشورهای درحال توسعه قرار خواهد گرفت. وعده ای كه با خروج آمریكا از توافقنامه پاریس بعنوان مهم ترین حامی تصویب توافقنامه پاریس و همینطور مهم ترین منبع تأمین كمك مالی مورد نظر در هاله ای از ابهام قرار گرفته است.
كرمی ادامه می دهد: صندوق سبز اقلیم (Green Climate Fund) مرتبط با توافقنامه پاریس مقرر است كه تا سال ۲۰۲۰ مبلغ ۱۰۰ میلیارد دلار توسط كشورهای توسعه یافته دریافت كند و آن را بین كشورهای مختلف پخش كند. حامیان داخلی پیوستن ایران به توافقنامه پاریس، ایران را بعنوان یكی از نامزدهای دریافت این كمك های مالی معرفی می كنند این در شرایطی است كه در بند ۴ از ماده ۹ توافقنامه پاریس اولویت های (Priorities) اعطای كمك مالی عبارت اند از كشورهای فقیر (The Least Developed Countries) و جزایر كوچك (Small Islands).
سازمان محیط زیست می داند كه ایران سهمی از كمك های مالی ندارد
بر اساس گزارش ششم صندوق سبز اقلیم كه در ژوئن ۲۰۱۷ انتشار یافته است، این صندوق در سال ۲۰۱۷ در مجموع ۱۰/۳ میلیارد دلار دریافت كرده است. سهم آسیاـ اقیانوسیه از كمك های مالی این صندوق ۲ میلیارد دلار بوده است كه عمده آن به جزایر كوچكی همانند جزایر كوك، نائورو، كامبوج، نیووی و تونگا اعطا شده است.
بر اساس اطلاعات فوق، این سؤال مطرح می گردد كه آیا سازمان محیط زیست از نحوه ی اعطای كمك های مالی توافقنامه پاریس بی خبر است؟ پاسخ منفی است چر كه در سایت سازمان محیط زیست در توضیحات مربوط به صندوق سبز اقلیم آمده است: «نحوه ی تأمین این منابع دولتی و یا خصوصی كشورهای صنعتی كاملاً روشن نیست و فعلاً تضمینی برای تأمین مالی آن صندوق وجود ندارد كه می بایست در جلسات آتی مشخص گردد. به نظر می رسد كه منابع این صندوق (در صورت تأمین) در درجه اول و با اولویت صرف كشورهای جزیره ای كوچك و صدمه پذیر و هم كشورهای فقیر آفریقایی می گردد و بعید به نظر می رسد كه كشورهایی نظیر ایران از این منابع مالی بهره مند گردند. »
سرابی كه به آب نمی رسد
مزیت دیگری كه مدافعان توافقنامه عنوان می كنند اجبار كشورهای توسعه یافته برای انتقال فناوری به كشورهای در حال توسعه است. كرمی در این باره هم تاكید می كند: در مورد انتقال فناوری با استفاده از پیوستن به توافقنامه پاریس هم می بایست از تجربه پروتكل كیوتو (۱۹۹۷ میلادی) كه تجربه مهمی بود، استفاده نماییم. در پروتكل كیوتو فرآیندی به نام مكانیزم توسعه پاك (Clean Development Mechanism) وجود داشت كه به باعث آن كشورهای توسعه یافته با انتقال دانش فنی، تعهداتی را در جهت كاهش انتشار گازهای گلخانه ای در كشورهای درحال توسعه پذیرفتند. از حدود ۶۰۰۰ طرحی كه در مكانیزم توسعه پاك در سطح دنیا اجرا شد، بیشترین بهره نصیب چین، هند و برزیل شد و سهم ایران تنها ۱۳ طرح بود كه حدود ۰. ۲ درصد از سهم كل طرح های اجرایی بود.
هر چند پروتكل كیوتو به علت بدعهدی آمریكا، استرالیا و كانادا در رسیدن به اهداف خود ناكام ماند اما ذكر این نكته ضروری است كه در پروتكل كیوتو، كشورهای درحال توسعه همانند ایران فاقد هرگونه تعهدی بودند. اما در توافقنامه پاریس ایران متعهد شده است كه حدود ۱۲ درصد (۴ درصد بی قیدوشرط و ۸ درصد مشروط به رفع تحریم ها) از انتشار گازهای گلخانه ای خود بكاهد.
تعهدی كه علاوه بر تحمیل هزینه ۵۲ میلیارد دلاری بر اقتصاد كشور، در صورت عدم اجرای كامل، ممكن است كشور را با چالش هایی از جنس تنبیه و تحریم مواجه كند. بدین ترتیب تردید فراوان باید داشت كه سراب دریافت بخشی از كمك های مالی مرتبط با توافقنامه پاریس، در نهایت حامیان داخلی این توافقنامه را به آب برساند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب