در نشستی مطرح شد؛
از مدیریت زیست بومی تا نتایج آلودگی خاک با زباله
پرشین رز: از گیلان سومین نشست «تجربه نگاری محیط زیست» امروز به میزبانی پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی و با حضور خبرنگاران عضو خانه مطبوعات استان گیلان در رشت اجرا شد.
دکتر هادی مدبری، سرپرست پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی در این جلسه، خواهان افزایش تعامل بین رسانه ها با پژوهشکده های تحقیقاتی خصوصاً در زمینه محیط زیست و منابع طبیعی شد و اظهار داشت: رسانه ها در صف اول اطلاع رسانی قرار دارند و پس فقط نباید به گفتن واقعیت ها پرداخت و ارائه راهکار نیز مهمست.
وی با اعلان اینکه پژوهشکده ها و مراکز پژوهشی و تحقیقاتی بدنبال کم کردن فاصله بین مسئله تا راهکار هستند، اشاره کرد: پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی فعالیت خودرا از سال ۸۲ با پنج گروه پژوهشی «محیط زیست طبیعی»، «مهندسی محیط زیست»، «فرآوری پسماند»، «مطالعات ناحیه ای» و «پایش منابع آب» آغاز نموده است.
سرپرست پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی، تمرکز اصلی گروه پژوهشی محیط زیست طبیعی را بر حفظ و احیای تالاب ها دانست و اشاره کرد: گروه پژوهشی پایش منابع آب نیز به تعیین حق آبه های زیست محیطی تالاب ها می پردازد.
مدبری، با تأکید بر ورود رسانه ها به مباحث پژوهشی حوزه محیط زیست جهت جلوگیری از تبدیل مسائل به بحران ها، اشاره کرد: دفنگاه پسماند سراوان و شیرابه های آن از سرشاخه های مهم آلوده کننده رودخانه های رشت و تالاب انزلی است؛ همین طور شاهد آلوده شدن منابع آبی استان با پساب های صنعتی هستیم.
وی با اعلان اینکه انتشارات پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی از سال ۹۳ تا حالا ۸۵ جلد کتاب چاپ کرده است، متذکر شد: به زودی نشریه پژوهش و فناوری محیط زیست این پژوهشکده نیز منتشر می شود.
سرپرست پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی این مرکز پژوهشی را بازوی علمی سازمان حفاظت محیط زیست دانست و اشاره کرد: نباید از مراکز علمی و پژوهشی به عنوان کاتالیزور در اجرای پروژه ها بهره برد.
وی آلودگی آب های ورودی و کاهش سطح آب دریا را دو مشکل تالاب انزلی دانست و عنوان کرد: پژوهشگران با واقعیت ها سر و کار دارند و پس نیازمند اعلام ارزیابی زیست محیطی برای همه پروژه ها هستیم.
دکتر طوبی عابدی، عضو هیئت علمی پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی نیز، با اشاره به نقش مشارکت عمومی و سرمایه اجتماعی در صیانت از محیط زیست، اظهار داشت: باید بوسیله مشارکت در جامعه محلی نسبت به محیط زیست احساس تعلق ایجاد نماییم.
وی آموزش را یکی از ابزارهای مشارکت دانست و اضافه کرد: برنامه سیپا(ارتباطات، آموزش، مشارکت و آگاهی) را در تالاب امیرکلایه اجرا کردیم؛ اقدامات سیپا در تالاب امیرکلایه شامل شفاف سازی، برنامه عملیاتی، اجرای برنامه عملیاتی، تشکیل کارگاه های ذی نفعان چندجانبه، از ایده تا عمل، تثبیت و اعتباربخشی باتوجه به گروههای هدف و ذی نفعان می شود و در نهایت ظرفیت سازی و توانمندسازی محیط زیستی را رقم می زند.
دکتر مکرم روان بخش، از دیگر اعضای هیئت علمی پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی نیز در ادامه، با اشاره به تدوین برنامه زیست محیطی تالاب امیرکلایه با رویکرد مدیریت زیست بومی، اشاره کرد: مدیریت زیست بومی نقش کارهای انسانی را در رسیدن به اهداف مدیریت پایدار مورد بررسی قرار می دهد.
وی با اعلان اینکه تنوع زیستی می تواند برای جامعه ارزش ذاتی و واقعی نداشته باشد اما در مدیریت اکوسیستم نقش اساسی دارد، اظهار داشت: مناطق حفاظت شده، گونه های حفاظت شده، عدم توجه به مسائل اجتماعی، حفظ وضعیت موجود و مدیریت متمرکز رویکرد سنتی زیست بومی و مدیریت کل اکوسیستم، حفظ کارکردهای اکوسیستم، توجه به مسائل اجتماعی، تعادل بین حفاظت و بهره برداری خردمندانه و پایدار و مدیریت غیر متمرکز رویکرد زیست بومی جامع نگر است.
این دکترای زیست شناسی گیاهی، با اشاره به اجرای برنامه مدیریت زیست بومی تالاب ها در سال ۹۴، متذکر شد: مدیریت زیست بومی روشی از مدیریت برای صیانت از منابع طبیعی و پایدارسازی خدمات زیست بومی است که همزمان به ارزش ها و نیازهای اجتماعی و اقتصادی و الزامات فرهنگی و سیاسی جوامع توجه دارد.
وی تالاب ها را جزو اکوسیستم های باارزش با ارزش اقتصادی بالا دانست و اشاره کرد: شناسایی منافع اقتصادی تالاب ها و بهره برداری خردمندانه در حد ظرفیت و ایجاد منافع مشترک با جوامع محلی باید در دستور کار قرار گیرد.
دکتر هانیه میربلوکی، عضو هیئت علمی گروه پژوهشی مهندسی محیط زیست پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی نیز، آلودگی آب ها را به دو دسته طبیعی و انسانی تقسیم کرد و اظهار داشت: آلودگی طبیعی شامل گل آلود شدن و سیلاب هاست، اما آلودگی انسانی در اثر ورود انواع فاضلاب ها به طبیعت و محیط های پذیرنده ایجاد می شود و مسمومیت و بیماری انسان ها و سایر موجودات زنده را بدنبال دارد و نتیجه آن از میان رفتن چرخه زندگی در آب و خشکی است.
وی فاضلاب های شهری و خانگی را یکی از عمومی ترین و شایع ترین فاضلاب ها دانست و افزود: فاضلاب های صنعتی شامل ترکیبات فلزات سنگین و مواد شیمیایی است که توسط کارخانه ها وارد جریان آب می شود؛ باقی مانده کودهای طبیعی و شیمیایی نیز فاضلاب های کشاورزی را تشکیل می دهد.
میربلوکی، فلزات سنگین را به سبب سمیت، پایداری و تجزیه ناپذیری زیستی در زنجیره غذایی به عنوان عامل تهدیدکننده بوم سازگان های آبی دانست و اشاره کرد: مدیریت تالاب انزلی از نظر کارهای مخرب انسانی و کنترل فاضلاب و پساب های ورودی جهت نقش آن در تنوع زیستی و ثبات بوم شناسی منطقه و تامین نیازهای جوامع محلی اهمیت دارد.
وی بیش از ۹۹ درصد اجزای تشکیل دهنده فاضلاب را مواد محلول و مابقی را مواد نامحلول دانست و بیان کرد: ۷۰ درصد مواد محلول از مواد آلی است.
این دکترای محیط زیست، عبور فاضلاب شهری از خاک و برگشت گازهای خارج شده از دودکش کارخانه های صنعتی و اگزوز وسائل نقلیه به خاک بوسیله بارش باران و برف و چرای بیش از اندازه دام و نابودی مراتع و قطع درختان و آغشته شدن خاک به پسماند و آلودگی با مواد نفتی را همچون عوامل آلوده کننده خاک و فرسایش دانست.
وی با اشاره به اثرات آلودگی خاک، از آلودگی میکروبی خاک، افزایش شدید غلظت فلزات سنگین در خاک، کاهش حاصلخیزی خاک، فرسایش و کاهش عمق خاک، تنزل کیفیت خاک و تهدید امنیت غذایی و تغییر کاربری ناشی از افزایش جمعیت و کمبود غذا یاد کرد و اظهار داشت: با کاشت گیاهان مقاوم در مقابل خشکی خصوصاً در مناطق کم باران می توانیم از خاک حفاظت نماییم.
میربلوکی، همین طور بر آبیاری بارانی و قطره ای، کاشت گیاهان بصورت ردیفی جهت کاهش تبخیر سریع آب، جلوگیری از نشت و هدررفت آب، تمرکز بر تصفیه و بازیابی فاضلاب شهرها و بازگرداندن آب به چرخه مصرف بجای استخراج از منابع زیرزمینی، الزام کارخانجات به بازیافت و ایجاد چرخه آب مصرفی، تشویق بخش خصوصی به راه اندازی تصفیه خانه، استفاده از کودهای طبیعی بجای شیمیایی، جلوگیری از ورود سموم و آفت کش ها به خاک، ایجاد فضای سبز و درختکاری، جلوگیری از تبدیل جنگلها به زمینهای کشاورزی و مسکونی و صنعتی و... اصرار کرد و تصریح کرد: خاک نقش مهمی در چرخه محیط زیست ایفا می کند.
دکتر زهرا ضمیرایی، از دیگر اعضای هیئت علمی پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی نیز، با اشاره به اهمیت توجه به پسماند، عنوان کرد: توسعه صنایع و رشد سریع جمعیت به ناچار سبب افزایش مواد مصرفی و در نهایت افزایش پسماند شده است.
وی مشکلات پسماند را ناشی از پیچیدگی ترکیب آن دانست و اظهار داشت: جابجایی و امحای پسماند مشکلاتی را برای انسان و محیط زیست به وجود آورده است.
این دکترای محیط زیست، با اشاره به تولید روزانه ۲۰۰۰ تن زباله در گیلان، سرانه زباله شهری را ۸۵۰ گرم و روستایی را ۶۵۰ گرم دانست و متذکر شد: در پیک مسافرت ۱۰۰ تا ۲۵۰ گرم به این سرانه افزوده می شود؛ این در حالیست که متوسط سرانه جهانی ۳۰۰ گرم و در کشور ۷۰۰ گرم است.
وی ۳۰ درصد زباله های تولید شده روزانه را خشک و ۷۰ درصد را تر دانست و اشاره کرد: بر طبق قانون مدیریت پسماندها، با پنج گروه پسماندی عادی، پزشکی، ویژه، کشاورزی و صنعتی مواجه هستیم تا برخورد مناسب با پسماندها را داشته باشیم.
ضمیرایی، دفن، بازیابی انرژی، بازیافت، مصرف مجدد، کیفی سازی و پیشگیری را به ترتیب مراحل بهبود برخورد با پسماند دانست و تصریح کرد: دو تکنیک کاهش از مبدا و بازیافت در سایت و امحا جهت کاهش پسماند مورد استفاده قرار می گیرد.
این عضو هیئت علمی پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی شیرابه را فاضلابی دانست که از هر نوع فاضلاب شهری آلودگی بیشتری دارد و اشاره کرد: هر تن زباله ۳۰۰ تا ۶۰۰ لیتر شیرابه تولید می کند و این حجم در مناطق پر باران بیشتر است؛ همین طور حدود ۱۰۰۰ هکتار از اراضی با ارزش جنگلی و ساحلی و سکونتگاهی به محل دفن زباله تبدیل گشته است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب