روزهای فراق تالاب
پرشین رز: بیرجند - تالاب «كجی نمكزار» نهبندان یكی از شگفتی های طبیعت و بزرگترین شاهكار خلقت است اما این روزها تن خشكیده اش در فراق پرندگان مهاجر زیر شلاق های گرم خورشید كویر روزگار می گذراند.
به گزارش پرشین رز به نقل از ایرنا روزگاری تالاب «كجی» زیستگاه پرندگان مهاجری بود كه از دور و نزدیك آسمان نهبندان به این تالاب پناه می بردند و چند ماه به خصوص در فصول بهار و زمستان برای بازدیدهای علمی و سیاحتی گردشگران طنازی می كردند.
اكنون اگر كسی گذرش به این تالاب بیفتد باور نمی كند كه روزی موجود زنده ای در این نقطه از كویر نفس می كشیده است، تالاب خشكیده «كجی» امسال بارانی به خود ندیده تا دامانش را برای پرندگان پر آب كند.
فقط تن های بی جان به جا مانده از جشنواره ملی مجسمه های نمكی، نمك گیر این تالاب شده اند و هنوز هم با گذشت بیش از یك سال آثاری از آنها دیده می گردد.
تالاب كجی نمكزار با دارا بودن چشم اندازی بسیار زیبا، در 75 كیلومتری نهبندان و در حاشیه محور این شهرستان به بیرجند قرار گرفته است.
مساحت آن 22 هزار هكتار و 765 متر مربع است. این تالاب شوره زاری وسیع بوده كه به خاطر پایین بودن از سطح ارتفاع آن نسبت به مناطق اطراف و با عنایت به شوری زیاد خاك آن به دریاچه ای پوشیده از نمك و به رنگ سفید تبدیل گشته است.
آب ناشی از باران های فصل پاییز و زمستان معمولا در این تالاب جمع و به محل امنی برای پرندگان آبزی تبدیل می گردد.
تالاب كجی همه ساله پذیرای پنج هزار پرنده مهاجر و گاها از نوع نایاب كشور است. البته گونه های پرندگان مهاجر آبزی و كنار آبزی این تالاب 14 گونه برآورد شده و از این پرندگان مهاجر می توان به عقاب طلایی، زاغ بور، دال، زاغی، كنجشك درختی، پرستو، هدهد، دم جنبانك ابلق، چكاوك كاكلی، هوبره، سبزه قبا، جغد كوچك، بلدرچین و زاغ نوك قرمز اشاره نمود.
زیبایی های این تالاب هنرمندان را به فكر برگزاری جشنواره مجسمه های نمكی انداخت. این ایده سال 91 با برگزاری جشنواره استانی اجرا و بعد از آن سال 93 جشنواره منطقه ای با رقابت های جدی بین هنرمندان كرمان، خراسان رضوی و خراسان شمالی و سیستان و بلوچستان برگزار گردید.
فرودین ماه سال قبل هم تالاب میزبان هنرمندانی از سراسر كشور برای جشنواره ملی مجسمه های نمكی بود اما امسال علی رغم تبلیغات وسیع برای دومین جشنواره ملی بخل آسمان و خشكی تالاب، اجازه برگزاری این جشنواره را نداد.
**كاهش چشمگیر بازدیدكنندگان تالاب
رئیس اداره حفاظت محیط زیست نهبندان در همین خصوص به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: معمولا با بارش های پاییزی تا اوایل فروردین تالاب كجی این شهرستان آغاز به آبدهی می كند اما امسال به علت بارندگی اندك، آبگیری در این تالاب انجام نشد.
محمد كاظم شكرگزار با اشاره به لغو دومین جشنواره ملی مجسمه های نمكی به علت نبود آب در تالاب اضافه كرد: پرندگان مهاجر هم تعدادشان امسال بسیار كم شده است.
وی با اشاره به اینكه حدود 200 میلیون تومان برای نهالكاری اطراف تالاب هزینه شده است، تصریح كرد: لایه روبی رودهای منتهی به تالاب هم در دستور كار قرار دارد و امید است كه در جمع شدن بیشتر آب تالاب موثر باشد.
رئیس اداره محیط زیست نهبندان مهمترین عامل زنده شدن تالاب را بارندگی عنوان نمود و اضافه كرد: این مكان گونه های گیاهی متنوعی دارد و زیستگاه پناهگاه حیات وحش هم در این منطقه جاذبه ای زیبا برای گردشگران به حساب می آید.
وی افزود: سال قبل در روزهای عید 10 هزار نفر از این تالاب دیدن كردند اما امسال آمار گردشگران به 2 هزار نفر كاهش پیدا كرد.
شكرگزار با تاكید بر اجرای برنامه های موثر در مقابله با ریزگردها اضافه كرد: دشت شیر شتر واقع در شمال تالاب وضع نامناسبی از لحاظ شن های روان دارد كه اگر از گسترش آن جلوگیری نشود این شن ها وارد كانال های آبی مسیر تالاب خواهد شد.
رئیس اداره محیط زیست نهبندان اظهار داشت: نظارت بر چرای دام هم از جانب منابع طبیعی این شهرستان باید جدی تر دنبال شود.
وی با اشاره به آمادگی اجرای طرح گردشگری برای تالاب كجی توسط بخش خصوصی اضافه كرد: در این زمینه هم انتظار می رود میراث فرهنگی با جذب اعتبارات زمینه مناسب را فراهم آورد.
**حقابه تالاب پیگیری می شود
مدیركل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی هم تعیین حقابه تالاب كجی نمكزار نهبندان و كنترل چرای دام در حوزه های بالا دستی را از الزامات مدیریت زیست بومی تالاب عنوان نمود و اظهار داشت: با عنایت به خشك شدن این تالاب فصلی و تبدیل شدن بستر آن به كانون گرد و غبار، رعایت حقابه محیط زیستی، راهی برای كاهش بحران و گرد و غبار است.
حسن اكبری با اشاره به ماده 25 قانون هوای پاك در مجلس شورای اسلامی اضافه كرد: این قانون سازمان حفاظت محیط زیست را مكلف كرده تا حقابه محیط زیستی تالاب ها را در سال های تر و خشك با همكاری وزارت نیرو تعیین كند.
وی تصریح كرد: متاسفانه وجود چاه های كشاورزی اطراف و خشكسالی و كاهش نزولات جوی مشكلاتی را برای این تالاب پرارزش پدید آورده و بر همین مبنا در نخستین فرصت پیگیری حقابه تالاب در دستور كار قرار می گیرد.
اكبری با اشاره به اینكه این تالاب یكی از مهمترین چشم اندازها و جاذبه های طبیعی استان در فصل زمستان به حساب می آید اظهار داشت: اگر كاركرد اكوسیستمی این تالاب بعنوان زیستگاه زمستان گذرانی پرندگان مهاجر حفظ نشود به یكی از كانون های تولید ریزگرد شرق كشور تبدیل گشته و نواحی سكونتگاهی اطراف را تحت تاثیر قرار می دهد.
وی چرای بی رویه شتر و دام در اراضی بالادستی را هم یكی از مهمترین معضلات این تالاب دانست و بیان كرد: با اینكه در بخشی از اراضی اطراف تالاب 'تاغ كاری' توسط اداره كل منابع طبیعی و اداره كل حفاظت محیط زیست استان انجام شده ولی در صورت مدیریت نشدن چرای دام در حوزه های بالادستی تالاب، پوشش گیاهی طبیعی منطقه صدمه دیده و هزینه های انجام شده توسط دولت برای احیای تالاب و پیشگیری از تبدیل شدن آن به كانون گرد و غبار هم هدر خواهد رفت.
شهرستان نهبندان با بیش از 59 هزار نفر جمعیت، 26 هزار كیلومترمربع مساحت و بیش از 100 كیلومتر مرز مشترك با افغانستان، از شمال و غرب به شهرستان بیرجند، از جنوب به استان های سیستان و بلوچستان و كرمان و از شرق به افغانستان و شهر زابل محدود می گردد. شهر نهبندان در 200 كیلومتری جنوب بیرجند مركز خراسان جنوبی قرار دارد.
گزارش از عصمت برزجی
9893 * 6054/1042
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب