بازخوانی آتش سوزی تالاب انزلی؛
جدال مکرر آتش و نیزار
پرشین رز: تالاب بین المللی انزلی که به سبب کاهش سطح آب و ورود فاضلاب های صنعتی و خانگی جانی نداشت سالهاست که با طمع زمین از طرف متصرفان نیز روبه رو شده و برای تصرف زمین، آتش به جانش می افتد.
خبرگزاری مهر، گروه استان ها- رضا اکبری: ظهر دوشنبه ۸ شهریور بود که دودی غلیظ بار دیگر آسمان تالاب را فرا گرفت به شکلی که از دور نیز قابل مشاهده بود و تصور این که بار دیگر و به فاصله تنها چند روز، نیزارهای تالاب انزلی طعمه حریق شده باشد شاید دور از ذهن بود. اما حقیقت داشت و باز هم آتش طمع سودجویان و متصرفان اراضی ملی به جان بی جان تالابی افتاد که حتی رمقی برای احیا ندارد و باردیگر هکتارها نیزار، در سه شبانه روز دود شد و سوخت.
اما این دفعه متجاوزان به تالاب باهوش تر از قبل عمل کرده و نقطه ای از نیزارها را به آتش کشیدند که راه دسترسی به آن غیرممکن بود. تلاش همگانی برای نفوذ به دل آتش نتیجه ای نداشت و به ناچار با هماهنگی های به عمل آمده بالگرد امداد جمعیت هلال احمر وارد میدان عمل شد و با ۱۰ بار آبگیری توانست کمی از گسترش آتش پیشگیری کند اما به سبب تاریک شدن هوا و ممنوعیت پرواز در شب، بالگرد به آشیانه برگشت و بار دیگر شعله ها زبانه کشیدند.
بالگرد امداد روز دوم آتش سوزی زودتر به میدان آمد و با بیش از ۳۰ بار آبگیری و هر بار حدود ۴ هزار لیتر توانست تا حدود زیادی از حجم آتش بکاهد اما عمق فاجعه فراتر از حد تصور بود، با گسترش بیشتر آتش صحبت استفاده از هواپیمای آتش نشان «ایلوشین» به میان آمد و این هواپیما روز چهارشنبه با چهار بار پرواز و هر بار آبگیری ۴۰ هزار لیتری موفق شد ۱۶۰ هزار لیتر آب بر سر نیزارهای سوخته تالاب بپاشد و آتش را مهار کند.
خسارت به طبیعت از طرف افراد سودجو
آتش سوزی در هر کجا که رخ دهد تبعات جبران ناپذیری به دنبال دارد. بعد از آتش سوزی شاید بتوان محلی را که گرفتار حریق شده تا حدودی بازسازی کرد اما یقیناً هیچ گاه به حالت اولیه اش باز نمی گردد و در این بین طمع کارانی که برای منافع خود دست به چنین اقداماتی می زنند راه به جایی نمی برند جز نابود کردن طبیعتی که امانت دست ما برای آیندگان است.
از آنجا که شعله های طمع آدمی هیچ وقت خاموش نمی گردد برخی افراد سودجو که بومی منطقه بوده و در اطراف نیزارهای تالاب، دارای زمین کشاورزی بوده و یا منافعی دارند برای بسط زمینهای خود و تغییر کاربری آن به شالیزار و یا باغ و حتی استفاده مسکونی از آن مبادرت به آتش زدن نیزار کرده اند.
این متجاوزان اغلب نقاطی را مورد هدف قرار می دهند که دور از دسترس باشد تا بتوانند به نتیجه دلخواه برسند، البته در آتش سوزی اخیر دو نفر از بومیان مظنون به آتش سوزی نیزارهای تالاب در منطقه چراغ پشتان دستگیر شده اند که تحقیقات همچنان ادامه دارد.
سرپرست اداره محیط زیست بندرانزلی در گفتگو با خبرنگار مهر با اظهار تأسف از وقوع چندین باره حوادثی از این دست برای تالاب انزلی، اظهار نمود: نیزارهای تالابی در صورت سوختن یا از میان رفتن پس از سه تا چهار ماه بصورت انبوه تر و سرسبز تر رشد کرده و به حالت قبل باز می گردند.
سید فرشید فلاح اضافه کرد: برمبنای پیشینه تحقیقات یکی از راه های احیای تالاب ها، کنترل گونه های بومی و جلوگیری از رشد بی رویه آنست و اصولاً باید مازاد نیزارها هرس شده و یا با روش های دیگر کنترل شوند.
وی با اعلان اینکه آتش سوزی های اخیر تالاب انزلی در فصل مهاجرت پرندگان نبوده است، اظهار داشت: یقیناً برخی از پرندگان بومی تالاب که جوجه گذاری می کنند در این آتش سوزی ها لطمه دیده و یا از محل زندگی خود به مکانی دیگر کوچ می کنند.
سرپرست اداره محیط زیست انزلی مساحت نیزارهای چراغ پشتان انزلی را ۱۲ هکتار عنوان و افزود: از این مقدار هشت هکتار طعمه حریق شد که با استحصال نقاط سالم هفت هکتار آن در آتش سوخت. نابودی ۷ هکتار از نیزارهای تالاب انزلی در آتش
فلاح در مورد بر آورد میزان خسارت به تالاب انزلی در آتش سوزی های اخیر نیز افزود: برآورد میزان خسارت باید برمبنای پایش های میدانی انجام می شود و برمبنای حدس و گمانه زنی نمی توان میزانی برای خسارت آتش سوزی نیزارهای تالاب تعیین کرد.
سرپرست اداره حفاظت محیط زیست بندرانزلی با اشاره به مسدود سازی مسیرهای دسترسی به مناطق درگیر با آتش، بیان کرد: با دستور دادستان انزلی و مدیرکل محیط زیست گیلان دو مسیر به وجود آمده برای دسترسی به مناطق گرفتار آتش سوزی شده تالاب انزلی برای جلوگیری از تصرفات بدون مجوز بسته شد.
فلاح با پیش بینی بازگشت شرایط منطقه به وضع سابق، افزود: پایش مناطق برای جلوگیری از تصرفات بدون مجوز و بروز حوادثی از این دست توسط اداره محیط زیست انزلی، آب منطقه ای و گروه گشت حقوقی بیت المال بصورت مستمر ادامه دارد تا از بروز هرگونه تصرف جلوگیری شود.
بودجه ۱۰۰۰ میلیاردی محیط زیست برای نجات تالاب صرف چه اموری شد؟
پونه نیکوی یکی از فعالان محیط زیست در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به نزدیکی محل سکونتش به تالاب انزلی، اظهار نمود: انتخاب این منزل بواسطه علاقه ام به تالاب و چشم انداز زیبای آن بود.
وی به آتش سوزی نیزارهای تالاب اشاره و با اعلان اینکه شعله آتش را از پنجره دیدم، اضافه کرد: محیط زیست خصوصاً تالاب انزلی برای فعالان این حوزه همانند فرزند است و دیدن این صحنه برای آنها همانند این بود که عزیزشان درد می کشد و کاری از دست آنها ساخته نیست.
نیکوی با اشاره به این که سال ها است که ما درد تالاب را فریاد می زنیم، اظهار داشت: بعنوان یک کنشگر اجتماعی وظیفه آگاه سازی داریم اما مسئول نیستیم تا آستین همت را بالا زده و به داد تالاب برسیم.
وی به برگزاری جشنواره تالاب دوخان بعنوان نقطه عطفی برای فریاد کمک خواهی برای نجات تالاب انزلی اشاره و افزود: حتی چهره هایی از کشورهای دیگر نیز پیام خودرا برای این جشنواره ارسال کرده بودند اما چه شد؟ بودجه ۸ میلیارد تومانی محیط زیست که بواسطه واخواهی همین جشنواره به ۱، ۰۰۰ میلیارد تومان رسیده بود صرف چه اموری شد که امروزه بجای صرف آن برای احیای تالاب باید شاهد نابودی تالاب باشیم.
این فعال محیط زیستی با گلایه از برخی اظهارنظرها درباره کارهای وی برای نجات تالاب، اظهار داشت: به دنبال چیزی نیستم و تنها برای نجات تالاب و محیط زیست فعالیت می کنم مسئولانی که تالاب را به این وضعیت کشاند باید پاسخگوی قهر طبیعت باشند.
نیکوی با تاکید بر این که تالاب انزلی و همه مواهب طبیعی که در این جهان وجود دارند امانتی دست ما برای آیندگان شمرده می شود، افزود: ما صاحب هیچ چیزی در این دنیا نیستیم بلکه استفاده از این مواهب و نعمت ها حق همه است حق تخریب زیستگاه هیچ حیوان یا موجودی را نداریم.
وی از دستگاه قضا خواست تا با عاملان این حادثه برخورد قاطع و تأثیرگذاری انجام دهد و اظهار داشت: دستگاه قضا باید با مجرمان و کسانی که دراین زمینه اهمال نموده اند برخورد کرده و احکام آنها را در کوتاه ترین زمان صادر کند تا بار دیگر شاهد چنین حوادث تلخی برای طبیعت نباشیم.
حکایت مدیران پشت میزی و مدیران میدانی
دادستان مرکز گیلان نیز در همان ساعات ابتدایی در گفتگویی با تاکید بر برخورد قاطع با ترک فعل متولیان اصلی آتش سوزی تالاب از شناسایی پنج نفر و دستگیری یک نفر از آنان آگاهی داد و اظهار داشت: چهار نفر از متخلفان تحت تعقیب قضائی هستند و به زودی دستگیر و محاکمه خواهند شد.
مهدی فلاح میری افزود: طبق قانون توزیع عادلانه آب مصوب سال ۱۳۶۱ حریم بستر تالاب و دریاها و رودخانه و برکه ها، هرگونه دخل و تصرف در تالاب ممنوعست مگر با اجازه وزیر نیرو که در استان شرکت سهامی آب منطقه ای گیلان این مسئولیت را بر عهده دارد و به همین دلیل این شرکت می تواند شکایتی مطرح کند.
شاید بتوان از صحبت های دادستان مرکز گیلان به این نکته اشاره نمود که در هیاهوی حریق گسترده تالاب انزلی و مخابره اخبار آن از رسانه های داخلی و حتی خارجی بودند عده ای از مدیران شهرستان انزلی که پشت میزشان را به میدان عمل ترجیح داده و حضور در جلسات استانی و مواردی از این دست را بهانه و تنها در زمان بازدید مسئولان ارشد استان دقایقی، خودرا در صحنه نشان داده و عرض اندامی کردند.
نکته قابل توجه این که پنج روز پس از نخستین آتش سوزی، ستاد بحران انزلی به فکر تشکیل جلسه و اتخاذ تصمیمات لازم افتاد و به صورتی نوش داروی پس از مرگ سهراب برای وضعیت تالاب بود.
مدیرانی که در کنترل آتش سوزی تالاب خود بحران زده بودند
مدیریت بحران استانداری گیلان در هر دو آتش سوزی نیزارهای تالاب در مناطق «شانگهای پرده» و «چراغ پشتان» با وجود کوشش های فراوان و حضور میدانی عملکردی چندان مطلوب نداشتند و اهتمام در دیده شدن این اقدامات از طرف رسانه ها داشتند که گاهی همین صحبت های ضد و نقیض که در خبرها مخابره می شد امداد رسانی به تالاب را با مشکل مواجه کرد.
هواپیمای آتش نشان «ایلوشین» زمانی به تالاب انزلی رسید که نیزارهای آن کاملاً سوخته و اندکی دود از آن برجای مانده بود، به صورتی که در تماس خلبان هواپیما با مسئولان عنوان شد که آتشی دیده نمی گردد که آب بر روی آن بپاشند اما اصرار بر انجام عملیات توسط هواپیمای آتش نشان بر روی نیزارهای سوخته بدون آتش، خود جای سوال است و اینطور بنظر می رسد که به سبب آخر عمر خدمت در دولت تدبیر و امید از آن بعنوان رزومه ای مثبت بر عملکردشان در زمان تصدی امور استفاده می کنند.
دو نفر بعنوان عاملان این آتش سوزی بازداشت شده اند
با تمام این تفاسیر، این نخستین حریق نیزارهای تالاب انزلی نبوده و آخرین نیز نخواهد بود چونکه سودجویان و متصرفان و متجاوزان به منابع و عرصه های ملی همیشه آتش طمعی در زیر خاکستر نیت های پلید خود دارند اما آنچه مسلم است دستگاه قضا باید به سرعت، با جدیت و به شدت با متخلفان این حادثه و مسئولانی که به هر نحوی اهمال نموده اند برخورد کرده و نگذارد این زخم، کهنه و چرکین شود تا بار دیگر فردی جرأت نکند به آتش زدن نیزارهای تالاب و تعرض به عرصه آن فکر کند.
منبع: پرشین رز
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب