گزارش پرشین رز؛
هدر رفت 80 درصدی بارندگی ها در كشور
به قول یک کارشناس حوزه آب حدود ۷۰ درصد بارش ها تبخیر و حدود ۱۱ درصد آن تبدیل به سیلاب می شود، ازاین رو حدود ۸۰ درصد نزولات را از دست می دهیم.
به گزارش پرشین رز به نقل از مهر، چالش آب برای ایران که دو سوم مساحت آن خشک و نیمه خشک است، طبیعتاً مقوله تازه ای به شمار نمی رود. سالهای زیادی است که این جغرافیای پهناور با محدودیت منابع آبی مواجه بوده است؛ در گذشته هر چند میزان نیاز آبی به گستردگی شرایط کنونی نبوده، اما روش های سنتی تا حدی این چالش آبی را مدیریت می کرده است.
سال های سال است، روزهای آغازین نیمه نخست سال این جمله در صدر اخبار حوزه آب و برق قرار می گیرد: «روزهای گرم سال زودتر از زمان پیشبینی شده، شروع شده اند!» این عبارت هر چند خلاف حقیقت نیست، اما با عنایت به آب و هوای ایران، میتوان گفت مبحث جدیدی نیست که احتیاج به بررسی و واکاوی دقیق داشته باشد. از سویی دیگر به قول رضا اردکانیان، وزیر نیرو، الگوی آب و هوایی در دنیا و البته ایران در حال تجربه یک روند سینوسی است. به این معنا که در یک سال، ترسالی بی سابقه ای را تجربه می نماییم و در سال بعدی با خشکسالی شدید رو به رو می شویم. با در نظر گرفتن چنین تغییری، منطقی ترین اقدام، تعریف چند مدل برنامه ریزی مختلف از سطوح مختلف است. اینکه چه دست اقداماتی باید در کوتاه مدت، میان مدت و دراز مدت صورت گیرد، تا در روزهای پر آبی بیشترین بهره برداری و ذخیره سازی آب را داشته باشیم و در ایام کم آبی، با بهترین شکل نیاز بخش شرب، صنعت و کشاورزی را برطرف نماییم.
کدام استان ها کم بارش هستند؟
سال آبی جاری به گواه خیلی از متخصصین یکی از خشک ترین سال ها به شمار می رود؛ درصورتیکه در زمستان سال گذشته، بارش برف و باران مطابق پیشبینی های سازمان هواشناسی نبود و بهار سالجاری هم میانگین حجم بارندگی های کشور عدد قابل توجهی نبوده است.
طبق آخرین اظهارات حمیدرضا جانباز، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب کشور در تعداد زیادی از استان های مرکز فلات ایران و استان های شرقی میزان بارش بسیار کاهش پیدا کرده است، مانند استان سیستان و بلوچستان که کمتر از ۱۰ میلی متر کاهش در آن ثبت شده است. همینطور استان های خراسان جنوبی، کرمان، جنوب فارس، یزد و بخش هایی از اصفهان و سمنان گرفتار کمبود شدید بارش هستند.
به گفته این مقام مسئول بر مبنای برنامه ریزی ها مقرر است در شهرها و روستاها کمترین تنش آبی را داشته باشیم که بر این اساس ۶ محور تدوین شده است. بدین سان افزایش ظرفیت تأمین آب، کاهش میزان هدر رفت آب، افزایش میزان ذخیره سازی آب، اطلاع رسانی عمومی و آموزش همگانی و درخواست از مشترکان برای مدیریت مصرف از آن جمله است. ایجاد شبکه های هوشمند هم در دستور کار شرکتهای آب و فاضلاب در سرتاسر کشور است و تلاش می نماییم با مدیریت فشار، آب مناسبی را ذخیره و در پیک مصرف استفاده نماییم.
حال ذخایر آب سدها خوب نیست
این در حالی است که آخرین گزارش وضعیت سدهای بزرگ کشور تا ۵ اردیبهشت ۱۴۰۰ نشان می دهد، به تبع روند کاهشی بارش ها، حجم ورودی آب از آغاز سال آبی ۱۴۰۰-۹۹ تابحال برابر با ۲۲ میلیارد و ۳۲۰ میلیون مترمکعب بوده که نسبت به مدت مشابه سال آبی پیش از آن (۳۷ میلیارد و ۳۵۰ میلیون مترمکعب)، مبین کاهش ۴۰ درصدی ورودی آب به مخازن سدهای کشور است. آخرین وضعیت سدهای کشور نشان داده است که میزان ذخایر آب در مخزن سدها به ۲۹ میلیارد و ۶۷۰ میلیون مترمکعب رسیده که در مقایسه با سال آبی ۹۹-۹۸ (۳۶ میلیارد و ۸۳۰ میلیون مترمکعب) دارای ۱۹ درصد کاهش است.
البته مشکل آب در کشور ما تنها محدود به بخش صنعت آب نمی گردد و دامنه آن صنعت برق و تولید برق از نیروگاه های برقآبی را هم متأثر می کند؛ در همین راستا محمد حسن متولی زاده، مدیرعامل شرکت توانیر از کاهش ۴۰ درصدی تولید نیروگاه های برق آبی به علت کمبود بارش ها اطلاع داد. بدین سان میتوان گفت حال و روز آبی کشور مطلوب نمی باشد و نیمه نخست سال درصورت رعایت نکردن سیاست های مدیریت مصرف، با چالش پشت سر می گذاریم. البته به قول متخصصین سیاست های مدیریت مصرف آب، مقوله ای نیست که یک شبه ثمر دهد بلکه زمان بر است.
کاهش تلفات تبخیر و سیلاب، اولویت نخست مدیریت چالش آب
حمید سینی ساز، کارشناس حوزه آب در گفتگو با خبرنگار مهر درباره راهکار کوتاه مدت، میان مدت و دراز مدت چالش آبی کشور با عنایت به خشکسالی یا ترسالی هایی که به صورت سینوسی شاهد آن هستیم، اظهار داشت: ما باید به صورت همزمان به سمت کاهش چشم گیر تلفات تبخیر و تلفات حاصل از سیلاب ها در کشور گام برداریم. با تسریع نفوذ دادن آب به سفره های آب زیرزمینی در واقع در راه اجرایی شدن هم زمان این دو هدف حرکت کرده ایم.
وی اضافه کرد: اگر آبی که بر اثر بارندگی شاهد آن هستیم در سفره های آب زیرزمینی نفوذ داده نشوند، یا بر اثر تابش نور خورشید و وزش باد تبخیر می شوند یا با جاری شدن روی زمین در سراشیبی ها، قدرت تخریبی می یابد و علاوه بر ایجاد صدمه از دسترس خارج می شود. اگر از آغاز بارش ها بتوانیم این نزولات را به سمت سفره های آب زیر زمینی نفوذ دهیم از تلفات حدود ۷۰ درصدی آب باران در کشور، کاسته ایم.
سینی ساز با اشاره به اینکه حدود ۱۰ تا ۱۱ درصد بارندگی های کشور تبدیل به سیلاب می شود، افزود: ازاین رو حدود ۸۰ درصد از نزولات آسمانی را از دست می دهیم. این در شرایطی است که با مدیریت این از بین رفتن آب، حتی به میزان ۳۰ تا ۴۰ درصد، میتوان شاهد تعریف منابع آبی جدید برای مدیریت چالش آب کشور باشیم. ازاین رو ایران تنها می تواند در مجموع از ۲۰ درصد منابع آبی خود استفاده نماید که حتی در خیلی از موارد از همین میزان هم بهره برداری حداکثری ندارد.
این کارشناس حوزه آب عنوان کرد: در این میان نباید سهم تلفات شبکه توزیع و انتقال آب را فراموش کنیم؛ اما این رقم ۸۰ درصدی هدررفت نزولات آسمانی و تبخیرات، به صورت کامل از دست می رود.
وی توضیح داد: در وهله نخست باید رقم تلفات سیل و تبخیر آب را که میتوان آنرا مهار و مورد استفاده قرار دهیم، کم کرد یا به سفره های آب زیر زمینی منتقل نماییم. آن هم در شرایطی که سفره های آب زیرزمینی به هیچ عنوان شرایط مطلوبی از نظر ذخیره سازی ندارند.
منبع: پرشین رز
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب