تیشه بر جان دریاچه ارومیه با از سرگیری سدسازی
به گزارش پرشین رز سازمان حفاظت محیط زیست در حالی در انتظار سکاندار جدید است که زمزمه ها و تلاش هایی برای اجرا و تکمیل پروژه های سدهای نیمه ساخت حوضه دریاچه ارومیه مطرح گردیده است.
به گزارش پرشین رز به نقل از ایسنا، از اواسط دهه ۸۰ روند خشک شدن دریاچه ارومیه - بزرگترین دریاچه داخلی کشور - به محل نگرانی و یکی از بزرگترین دغدغه های زیست محیطی کشور و حتی منطقه تبدیل گشته است؛ دریاچه ای در مرز آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی که خشک شدن آن علاوه بر آثار مخربی که بر اکوسیستم و حیات اجتماعی جوامع بومی منطقه برجای می گذارد، می تواند این دریاچه را به یکی از بزرگترین منابع گردوغبار نمکی منطقه تبدیل کند.
از حدود ۱۵ سال قبل به دنبال اطلاع رسانی و اخطار کارشناسان نسبت به وضعیت دریاچه ارومیه حالا دیگر کسی نیست که نگران حیات این دریاچه نباشد. ستاد احیای دریاچه ارومیه در دولت یازدهم هم برای رسیدگی به وضعیت این دریاچه در سال ۹۲ شروع به کار کرد و از اولین اقداماتی که در زمینه احیای این دریاچه انجام شد، متوقف کردن ۳۳ سد در دست اجرا و یا مطالعه در حوضه آبریز دریاچه ارومیه بود که همچون مهم ترین آنها میتوان به توقف راه اندازی چهار سد بزرگ ملی سیمینه، لیلان، باراندوز و نازلو در کنار سایر سدهای این حوضه اشاره نمود.
در حالی که کارشناسان علل گوناگونی همچون خشکسالی، راه اندازی بزرگراه روی دریاچه، راه اندازی بی رویه سد و استفاده بی رویه از منابع آب حوضه آبریز دریاچه را بعنوان علل خشک شدن دریاچه ارومیه عنوان کردند که برخی دیگر از کارشناسان سد سازی را در خشک شدن دریاچه بی تأثیر می دانستند. با این وجود با عنایت به این که مساحت آبی ناچیزی از دریاچه ارومیه باقی مانده بود، تصمیم به توقف سدسازی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه گرفته و طبق اعلام وزارت نیرو عملیات راه اندازی دو سد نازلو و باراندوز در سال ۹۳ در جهت احیای دریاچه ارومیه متوقف گردید.
با این حال سال قبل زمزمه های تکمیل سدهای نیمه ساخت در حوضه آبریز دریاچه ارومیه همچون آنها سد «نازلو»، «لیلان چای» و «باراندوز» بار دیگر موجی از نگرانی ها را درباره وضعیت و سرنوشت این دریاچه به همراه داشت اما مسعود تجریشی - مدیر دفتر برنامه ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه - با بیان این که "عملا هرگونه بارگذاری جدید در حوضه آبریز این دریاچه تا هفت سال دیگر که دریاچه ارومیه کامل احیا شود ممنوع است" از شدت این نگرانی ها کاست. این ستاد همینطور اظهار کرده بود که "اگر قرار باشد سدهای نیمه ساخته تکمیل شوند وزارت نیرو باید آب بیشتری را به سمت دریاچه ارومیه رها کند و بنابراین کار برای وزارت نیرو بسیار پیچیده خواهد شد. "
اما حالا بار دیگر تکمیل ساخت برخی سدهای حوضه آبریز دریاچه ارومیه همچون سد نازلو مطرح گردیده است. یاسر رهبردین- مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان غربی - در دیدار با نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی درباره از سرگیری ساخت سد نازلو و لزوم و فوریت قرار گرفتن این اقدام در دستور کار مسؤلان کشوری و استانی اظهاراتی کرده و اعتقاد دارد که سدها باعث تخریب دریاچه ارومیه نبوده اند و تغییر رژیم بارش ها که سبب کاهش مدت و زمان بارش ها شده، تغییر کاربری زمینهای دیم به آبی، تغییر الگوی کشت از محصولات کم آب بر به پر آب بر و پل میانگذر دریاچه ارومیه که سبب برهم خوردن اکوسیستم و گردش آب دریاچه ارومیه شده است از علل اصلی خشکی دریاچه ارومیه هستند.
او تکمیل سد نازلو را از راهکارهای لازم برای مقابله با تغییرات اقلیمی، کنترل سیلاب و تأمین آب آشامیدنی مردم ارومیه و روستاهای منطقه برشمرده، در حالیکه کمتر از دو هفته پیش مدعی بود که مشکل تأمین آب آشامیدنی در استان آذربایجان غربی وجود ندارد.
از سرگیری طرح های سدسازی در غیبت ستاد احیای دریاچه ارومیه
محسن موسوی خوانساری - کارشناس آب- در گفت و گو با ایسنا، ضمن انتقاد از اجرای هرگونه عملیات سدسازی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه اعتقاد دارد که تلاش برخی مسؤلان برای اجرا و تکمیل سد نازلو و سایر سدهای نیمه ساخت در حوضه آبریز دریاچه ارومیه درحالیست که ستاد احیای دریاچه ارومیه مدتی است که عملا فعالیتی ندارد.
این کارشناس آب ضمن اشاره به این که در سال ۹۲ و در بدو تشکیل ستاد احیای دریاچه ارومیه، ۳۳ سد مطالعاتی و هفت سد اجرایی با ظرفیت یک میلیارد ۳۰۰ میلیون متر مکعب با دستور هیات دولت متوقف گردید، اظهار می کند: از سال ۹۲ تابحال مطالعه و اجرای طرح های سدسازی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه ممنوع بود اما متاسفانه در غیبت ستاد احیای دریاچه ارومیه، برخی مسؤلان در کوشش برای اجرایی کردن راه اندازی سدهای نیمه ساخت در حوضه آبریز این دریاچه هستند. در چنین شرایطی ضروریست که فعالیت این ستاد مجدد از سوی رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و با دستور هیات دولت پیگیری شود.
موسوی با اشاره به اینکه قرار بود حدود ۲ میلیارد و ۵۰۰ متر مکعب از هفت میلیارد متر مکعب آب تجدیدپذیر حوضه دریاچه ارومیه به احیای این دریاچه اختصاص پیدا کند، درباره نتایج تکمیل سدهای نیمه ساخت در حوضه آبریز دریاچه ارومیه همچون سد «نازلو» تصریح می کند: با عنایت به این که حجم این سدها بیشتر از مقدار آب تجدیدپذیر مصرفی خواهد بود، ازاین رو تکمیل آنها سبب افزایش سطح زیرکشت و قطع جریانات آبی به دریاچه ارومیه به میزان بیشتر از ۱۰۰ میلیون متر مکعب در سال خواهد شد و این امر خشک شدن دریاچه ارومیه را درپی دارد.
به گزارش پرشین رز به نقل از ایسنا، درحالی بعضی نمایندگان مجلس و برخی مسؤلان استانی بیشتر از یک سال و به عناوین مختلف به دنبال اجرا و تکمیل پروژه های سد سازی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه هستند که نه تنها حق آبه این دریاچه کامل پرداخت نشده بلکه به قول مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان غربیتراز آن ۶۲ سانتی متر و وسعت آن ۱۵۴۶ کیلومتر مربع نسبت به مدت مشابه سال قبل کاسته شده است. هرچند انتقادات زیادی به ستاد احیای دریاچه ارومیه در خصوص عدم موفقیت در احیای این دریاچه علیرغم هزینه کرد ۱۵ هزار میلیارد تومانی این ستاد طی هفت سال قبل همینطور اجرای طرح انتقال آب از رودخانه زاب به دریاچه ارومیه علیرغم مخالفت خیلی از کارشناسان وارد است اما به نظر می آید که ازسرگیری طرح ها رمق و جانی برای بزرگترین دریاچه شور خاورمیانه باقی نمی گذارد.
لازم به ذکر است که وسعت دریاچه ارومیه که در سال ۱۳۷۷ با مساحتی حدود ۶۰۰۰ کیلومتر مربع در ردیف بیست و پنجمین دریاچه بزرگ دنیا از نظر مساحت قرار داشت، حالا به ۱۹۹۲ کیلومتر مربع رسیده است.
منبع: persianrose.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب