گزارش پرشین رز؛
مشاهده یوزپلنگ در نصف جهان
پرشین رز: اثبات حضور یوزپلنگ در پناهگاه حیات وحش عباس آباد امیدها را برای احیای اینگونه باارزش زنده کرد و استان اصفهان آماده اجرای طرح های حفاظت و تکثیر این حیوان در معرض انقراض است.
خبرگزاری مهر - گروه استانها - ندا سپاهی: ثبت تصاویر یک یوزپلنگ در پناهگاه حیات وحش عباس آباد نائین بعد از ۱۳ سال، برای دوستداران محیط زیست و حیات وحش استان و کشور مسرت بخش و امیدوار کننده است بطوریکه استاندار اصفهان برا ی پشتیبانی از یوز ایرانی، مدیران اداره کل حفاظت محیط زیست استان را مکلف به تدوین طرحی برای تقویت و صیانت از زیستگاه یوزپلنگ آسیایی در پناهگاه حیات وحش عباس آباد و سراسر زیستگاه یوزپلنگ در اصفهان کرد.
پناهگاه حیات وحش عباس آباد در دو دهه اخیر به عنوان یکی از زیستگاه های مهم یوز پلنگ آسیایی توسط کارشناسان سازمان حفاظت محیط زیست و پروژه بین المللی صیانت از یوز آسیایی شناخته شده بود و قبل از ثبت تصاویر «اردلان» نیز، وجود شواهد و آثار بقا مانند طعمه خواری و ردپا و مشاهدات غیر مستند طبیعت گردان، دامداران، معدن کاران و حتی رانندگان حضور یوزپلنگ در این منطقه را قطعی کرده بود و این در شرایطی است که سال ۱۳۸۹ نیز حضور چهار فرد یوزپلنگ شامل یک مادر و سه توله یوز نر در پناهگاه حیات وحش عباس آباد ثبت گردید.
گستره یک میلیون هکتاری زیستگاه تاریخی یوز در اصفهان
زیستگاه تاریخی یوزپلنگ آسیایی در اصفهان یک میلیون هکتار را شامل می شود و مسئولان محیط زیست استان می گویند حضور اینگونه در خطر انقراض در پناهگاه های حیات وحش کوه بزرگی، خارو، یخاب و منطقه هیزم چاه در شمال و شمال شرق استان اصفهان نیز بالقوه است اما پناهگاه حیات وحش عباس آباد نائین با ۳۰۵ هزار هکتار وسعت بواسطه قرار گرفتن در جنوب پارک ملی خارتوران سمنان و غرب پارک ملی سیاهکوه یزد کریدور حیات و پل ارتباط زیستگاه های یوز آسیایی در کشور بوده و ذخیره گاه سم دارانی چون قوچ و میش و کل و بز است.
اداره کل حفاظت محیط زیست اصفهان و انجمن یوزپلنگ ایرانی طی دو دهه اخیر فعالیتهای پژوهشی و آموزشی درباره ی یوز برای بهبود وضعیت زیستگاهی در پناهگاه حیات وحش عباس آباد داشتند و این اداره کل در حوزه افزایش جمعیت پلنگ در این منطقه طی یک دهه اخیر موفق بوده است ولی حالا تدوین طرحی برای تقویت حفاظت و در کنار آن تکثیر یوزپلنگ آسیایی به نظر می آید شروع راهی پرچالش و حساس باشد که فرصت آزمون و خطا ندارد.
زمزمه های انتقال توران و آذر به اصفهان
زمزمه های انتقال توران و آذر دو توله یوز ماده از سایت تکثیر پارک ملی توران به اصفهان توسط فعالان محیط زیست در فضای مجازی در ایام اخیر واکنش های بسیاری را به دنبال داشته است و یکی از فعالان ادعا نمود انجمن یوزپلنگ ایرانی می خواهند «آذر» و «توران» را به اصفهان منتقل کند و با اسپانسری که از خارج از کشور می گیرد آغاز به فنس کشی در اصفهان کند. در ادامه حساسیت ها حتی برخی عنوان کردند که مقرر است «هرب» و «تلخاب» یوزه های نر و ماده زادآور پارک ملی توران توسط این انجمن برای تکثیر در اسارت، زنده گیری و به اصفهان منتقل شوند.
پناهگاه حیات وحش عباس آباد در استان اصفهان کریدور حیات زیستگاه های جنوبی مانند خراسان جنوبی، کرمان و یزد است
اما عطیه تک تهرانی، مدیر پژوهش انجمن یوزپلنگ ایرانی به خبرنگار مهر می گوید: اصفهان سالیان سال است که زیستگاه ثابت یوز نیست. به اعتقاد ما اولویت مناطقی چون میاندشت خراسان شمالی است که تا سه تا چهار سال پیش یوزپلنگ داشت.
اصفهان در اولویت تکثیر یوزپلنگ نیست
وی با اشاره به اینکه اصفهان برای تکثیر یوزپلنگ در اولویت نیست و انجمن ما نقشی در این پروژه ندارد، می افزاید: پناهگاه حیات وحش عباس آباد در استان اصفهان کریدور حیات زیستگاه های جنوبی مانند خراسان جنوبی، کرمان و یزد بوده است و حتی یوزپلنگ یزد نیز مدتی پیش در اصفهان مشاهده شده بود اما مسئله این است که یوزپلنگ های جنوبی جمعیتشان را از دست دادند و در زیستگاه های جنوبی دیگر یوزی نداریم که بخواهد از استان اصفهان عبور کند.
مدیر پژوهش انجمن یوزپلنگ ایرانی با تکیه بر این که با انتقال یوزها به اصفهان مخالف هستیم، خاطرنشان می کند: هیچ گاه نمی توان اظهار داشت که نباید در مورد یوز در اصفهان کار کرد اما این استان به علت شرایط زیستگاه های جنوبی، دستکم جزو سه اولویت اول نیست و باتوجه به همه محدودیت ها و کمبود بودجه و امکاناتی که در کشورمان وجود دارد باید زیستگاه های شمالی یوز را در اولویت قرار داد و آنها را حفظ کرد.
غلامرضا ابدالی مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست نیز در ایام اخیر در واکنش به انتقال آذر و توران به اصفهان اظهار داشت که هم اکنون برنامه ای برای انتقال این دو توله یوز ماده نداریم.
وی در مورد ساخت سایت نگهداری یوز اعلام نمود که استان اصفهان برای ایجاد سایت یوز اعلام آمادگی کرده اما هنوز هیچ تصمیمی برای این کار گرفته نشده و همه چیز در حد پیشنهاد است و هیچ قطعیتی وجود ندارد.
مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش درباره ی تامین یوز این سایت اظهار داشت: اگر این سایت ایجاد شود یوز را از طبیعت برای رفتن به این مرکز جدا نخواهیم کرد، بلکه اگر یوزی در اسارت تکثیر شود آنرا به این سایت منتقل می نماییم ولی همه چیز در مرحله بررسی است.
پیگیری های خبرنگار مهر حاکی از این است که قرار بوده آذر و توران به مرکز بازپروری حیات وحش پارک ملی کلاه قاضی اصفهان که بتازگی افتتاح شده است، منتقل شوند اما این پیشنهاد هم قطعی نشده است.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان نیز در این حوزه در پاسخ به خبرنگار مهر می گوید: موضوع انتقال یوزپلنگ به اصفهان قطعی نشده است.
تقویت صیانت از یوز در دستور کار اصفهان
حسین اکبری با اشاره به اینکه زنده گیری از طبیعت در پروژه اصفهان نیست، خاطرنشان می کند: طرح تقویت صیانت از زیستگاه های تاریخی یوزپلنگ آسیایی در اصفهان با تکیه بر صیانت از یوز و تامین نیازهای مختلف آن تدوین و حتی موضوع تکثیر یوز به عنوان یکی از راه حل ها در این طرح دیده شده و مقرر است بررسی ها و بازدیدهای کارشناسی بیشتری در مناطق استان صورت گیرد.
وی می افزاید: درحال ارائه این طرح به استانداری اصفهان هستیم تا تامین اعتبار شود و بتوانیم اقداماتی در راستای تقویت صیانت از یوز در زیستگاه های یوز و خصوصاً گونه های کمیابِ همراه برای زنجیره غذایی پلنگ و یوزپلنگ داشته باشیم.
کهرم: با پروژه تکثیر یوز در اصفهان موافقم
تجربه های تلخ و ناموفق تکثیر در اسارت یوزپلنگ آسیایی در کشور طی سالهای اخیر سبب شده که حالا تصمیم و طرح مطالعاتی اداره کل محیط زیست اصفهان و احتمال اضافه شدن منطقه ای جدید برای تکثیر یوز به غیر از پارک ملی توران، مورد تردید و نگرانی شماری از دوستداران حیات وحش و محیط زیست کشور قرار گیرد اما اسماعیل کهرم، بوم شناس به خبرنگار مهر می گوید: مهم این نیست که کجا این طرح صورت می گیرد مهم این است که چه کسی می خواهد این پروژه را انجام دهد. اگر می بینیم طرح هایی که برای تکثیر یوزپلنگ آسیایی در کشور تا حالا انجام شده موفق نبوده برای این است که به دست کسانی سپردند که اصلاً نمی دانند یوزپلنگ چیست و نه در مورد آن کار کرده اند.
عدم استفاده از روش های علمی و تجربه دیگران درباب پرورش یوز می تواند پروژه های تکثیر یوز را با شکست مواجه کند
وی می افزاید: سال ها گفتند می خواهند یوزپلنگ را تکثیر و در طبیعت رها کنند در صورتیکه وقتی نگاه می نماییم می بینیم یوزپلنگی را یک نفر به اصطلاح متخصص بغل می کند، می چرخاند یا با آن بازی می کند؛ این حیوان را به چه صورت می خواهند در طبیعت رها کنند؟ معلوم است که اصلاً به فکر رها کردن در طبیعت نبوده و نمی دانیم چطور و با چه معیاری این افراد را انتخاب می کنند.
کهرم ادامه می دهد: سال ها پیش طرحی برای پرنده ای شکاری بنام کُندر کالیفرنیا داشتیم و به جهت اینکه این پرنده انسان نبیند تا بعدها در طبیعت رها شود با وسیله ای شبیه منقار پدر و مادر این پرنده به حیوان غذا می دادند که اصلاً انسان را نبیند اما توله یوزی که روی میز می گذاشتند و به آن غذا دادند چطور می خواستند در طبیعت رها کنند؟ بدین جهت هرکسی نمی تواند پرورش دهنده یوزپلنگ باشد.
این بوم شناس و فعال محیط زیست ضمن اشاره به این که افراد متخصصی در حوزه تکثیر یوزپلنگ داریم، خاطرنشان می کند: می توان این یوزها را فردای تولد به دست فردی متخصص سپرد که توله به هیچ عنوان انسان نبیند و بعد هم در طبیعت رها کنند بدون این که تماسی با انسان داشته باشد.
وی می گوید: مهم نیست طرح تکثیر یوزپلنگ در کجا باشد در یک استودیو یا چند اتاق هم می توان این کار را کرد اما باید فردی کاردان و متخصص باشد که یوزپلنگ ها را به شکلی پرورش دهند که وقتی به سن هفت ماهگی رسید در طبیعت رها کنند، کاری که در آفریقا حالا صورت می گیرد و شکار کردن هم به آنها یاد می دهند و در طبیعت رها کرده و از آن نسل کِشی هم می کنند.
کهرم با اشاره به اینکه با پروژه یوزپلنگ در اصفهان موافقم، خاطرنشان می کند: اما باید برای تکثیر یوزپلنگ فردی متخصص به کار گرفته شود که حیوان را آنقدر منفرد پرورش دهد که زمانیکه در طبیعت رها شد، بتواند شکار و جفت گیری کند؛ مگر در آفریقا اینطور یوزپلنگ را تکثیر نمی کنند؟ آفریقا که خشک تر از اصفهان ما است بدین سبب مهم نیست کجای ایران طرح تکثیر اجرا شود اما بکارگیری افراد متخصص اهمیت دارد.
احیای یوز آسیایی مستلزم انتخاب افراد متخصص است
این بوم شناس اضافه می کند: انتخاب درست متخصصان برای پروژه اصفهان خیلی مهم است برای اینکه دنیا نگاه می کند و همان ابتدا اگر بدرستی اجرا نشود موجب شکست می شود. ایران با این عظمت و سابقه ۶۰ ساله در عرصه حفاظت حیات وحش یک نفر را ندارد که در حوزه یوز متخصص باشد اما باید بتوانیم اعمال نماییم و اگر کسی را نداریم می توان از متخصصان یوزپلنگ خارجی از آفریقا و یا انگلیس کمک گرفت و کارشناسان حیات وحش کشور در کنار آنها این تخصص را یاد بگیرند تا از آن پس به دست متخصصان ایرانی طرح تکثیر ادامه یابد.
محدودیت های داخلی و خارجی سبب شده سازمان محیط زیست نتواند از تجربه ها و حمایت های مالی بین المللی برای احیای یوزپلنگ آسیایی بهره مند شود و به علت استفاده از ظرفیت علمی دامپزشکی نتیجه پروژه های تکثیر یوز در اسارت موفقیت آمیز نبوده است.
استان اصفهان بااینکه طرحی را تحت عنوان تقویت حفاظت مناطق بالقوه حضور یوزپلنگ و بهبود شرایط زیستگاهی به ویژه در پناهگاه حیات وحش عباس آباد دنبال می کند اما در قسمتی از این طرح، برای تکثیر یوز برنامه ریزی کرده که باتوجه به حساسیت ها و نگرانی های موجود می طلبد که در کنار اقدامات حفاظتی خود از ظرفیتهای بین المللی برای این طرح کمک بگیرد.
بر اساس آمار سازمان حفاظت محیط زیست کمتر از ۳۰ قلاده یوزپلنگ در کشور وجود دارد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب